Ayazma Mektebi

Şemsipaşa İlköğretim Okulu’nun temelinde 1731 yılında açılan Humbaracı Kışlası yatar. Eski Ayazma Sarayı harap bir halde iken müştemilatında bulunan boş arsaya I. Mahmut zamanında bu kışla açılmıştır. 3 yıl sonra (1734 yılında), Mühendishane-i Hümayun açılır. 1758 yılında yıkık Ayazma Sarayı’nın yerine Ayazma Camii yapılmış ve Mühendishane-i Hümayun yerine Ayazma Sıbyan Mektebi adlı bir mektep açılmıştır. Binası iki katlı, taş örme, dış tarafı ahşap bir bina idi. Girişinde “‘III. Mustafa Han tarafından yaptırılan Ayazma Sıbyan Mektebi 1171” yazmakta idi. 1842 yılında sıbyan mektebi, ibtidaiye çevrilmiştir.

Bu okul 1913 yılına kadar varlığını sürdürmüştür. Şeker Ahmet Paşa, bu okuldan mezun olmuştur. 71 sene sonra (1913 yılında) okul harap olmuştu. Sultan V. Mehmet’in mabeyincisi Mehmet Tevfik Bey, mezun olduğu okulun halini görünce V. Mehmet’e rica etmiştir. Evkaf Nazırı Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi, dönemin en ünlü mimarı olan Kemaleddin Bey’e haber vermiştir ve okulun şu anki binasını Kemaleddin Bey yapmıştır. 1914 yılında okulun yapımına başlanmıştır. Eski mektebin yeri çok dar olduğundan Ayazma Camii ile Basmahane bahçelerinden arsa ilave edilmiş ve 22 Nisan 1915’te tamamlanarak “Sultan Mustafa Han Salis Mektebi” adı ile öğretime başlamıştır. Daha sonra okula 1930’da “Üsküdar 21. Mektep” ve 1949’da “Üsküdar Ayazma İlkokulu” adı verilmiştir. Okul mevcudu zamanla arttığından ihtiyaca kafi gelmemiş ve yeni imkanlar araştırılmıştır. 1953 yılında müdür Akif Güner’in teşebbüs ve takipleri ile basmahane harabeleri satın alınıp ve ortaya “sundurma” adlı ek bina ortaya çıkmıştır. Daha sonra 1975 yılında okulun bir kısmına Üsküdar Ortaokulu açılmıştır. “Şemsipaşa İlköğretim Okulu” adı altında eğitim-öğretimi sürdürmekte iken 2012 yılında yapılan bir değişiklik ile “Şemsipaşa İlkokulu” ve “Şemsipaşa Ortaokulu” olarak ikiye ayrılmıştır

Giriş kapısındaki Osmanlıca yazı şudur: Müdafaa-i Milliye parasıyla yeniden yaptırılan Ayazma Vakıf İbtidai Mektebi, 1333.

Mimar Kemaleddin Bey’in eseridir.