Gazi Süleyman Paşa Camii, Vize
Vize Küçük Ayasofya Kilisesi olarak da bilinir.
- Tür: Cami, Kilise ve Manastır
- Tema: Camiye Çevrilen Kiliseler
- Kültür: Bizans, Osmanlı
- Yüzyıl: 15. yy, 6. yy
- Bölge: Türkiye, Marmara Bölgesi, Kırklareli, Vize
Vize Küçük Ayasofya (Gazi Süleyman Paşa) Camii: Kale Mahallesi’nde iç ve dış surlar arasındadır. 6’ncı yüzyılda Jüstinyen Dönemi’nde kilise olarak yapılmış, 15’inci yüzyılın ikinci yarısında cami olarak düzenlenmiş olup halen cami olarak ibadete açıktır.
Kareye yakın dikdörtgen planlıdır. Üç apsisi bulunmakta olup, kubbesi on altı köşeli tanbur üzerine oturtulmuştur. Yapı, kubbeyi tutan 1.30, 1.40 santimetre çapında ayaklar ve bunların yanında (arasında) bulunan sütunlarla üç bölüme ayrılmıştır.
Asıl binaya narteksten, tamamen Bizans stilindeki üç mermer söveli kapı ile girilmekteydi. Bir zamanlar kırık yazılar ve kadın heykellerinin yer aldığı bina, taş ve tuğladan inşa edilmiştir. Kubbe çapraz ve beşik tonozludur. Mihrap sonradan beton ilavedir. Minberi bulunmamaktadır. 1997 yılında Kırklareli Müzesi ile T.Ü. Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü’nün müşterek bir çalışması ile kısmi bakım ve temizliği yapılmış, 2007 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından aslına uygun bir restorasyon geçirmiştir.
Kaynakça:
[1] Mısırlı, A., & Beni̇an, E. (2023). Trakya Bölgesi Bizans Dönemi Dini Yapılarının İncelenmesi. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 7(19), 236-272. https://doi.org/10.54707/meric.1320150
Gazi Süleyman Paşa Camii veya Küçük Ayasofya, Kırklareli'nin Vize ilçesinde bulunan bir camidir. Roma İmparatoru I. Justinianus döneminde inşa edilen 6'ncı yüzyılda bazilika tarzında kilise olarak inşa edilmiş, 15'inci yüzyılda Vize'nin kesin bir şekilde Osmanlı egemeliğine geçtikten sonra camiye çevrildiği düşünülmektedir.[1] Caminin yapısı Ayasofya ve Aya İrini'ye benzetilmektedir. Cami, 2007'de Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.[2][3]
Caminin Vizeli Meryem'in kabrine ev sahipliği yapması onu Hristiyanlar için de cazibe merkezi haline getirmektedir. Efsaneye göre Meryem, 800'lü yıllarda İstanbul'a göçen Ermeni asilzadesinin kızıdır ve Vize'deki bir komutanı olan Nikeforos ile evlendirilmiştir. Ancak Meryem, Nikeforos'un sefere gittiği sırada hizmetçisiyle ilişkisi olduğu iftirasına uğramış, kocası tarafından dövülerek öldürülmüştür ve bu kilisenin bahçesine gömülmüştür. Ancak Meryem'in cesedi aylar geçmesine rağmen çürümemiştir. Nikeforos'un rüyasına giren Meryem, kendisi için bir şapel yaptırmasını ister. Meryem'in naaşı, yaptırılan bu şapele nakledilir. Ancak, kocasının ölümünün ardından Meryem'in cesedi çocukları tarafından tekrar Küçük Ayasofya'ya nakledilir.[4]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022.
