Hacı Mehmet Ağa Çeşmesi, Edirne

1652 yılında inşa edilmiştir. Çeşmenin cephesinde bulunmayan ve nerede olduğu hakkında herhangi bir bilgiye sahip olmadığımız kitabe, A.Badi ve O.Onur gibi araştırmacıların eserlerinde yer almaktadır.

A. Badi, eserinde kitabenin okunuşunu yayınlayarak aynı zamanda çeşmenin bulunduğu yeri de belirtmiştir. O. Onur da kitabenin yalnızca okunuşunu yayınlamıştır. Buna göre kitabenin okunuşu şu şekildedir:

• Dila Hacı Mehmet ibn-ül Hac Süleyman
• Eder bin canla hayrata sai ve himmeti hakka
• Acep mi Kabe-i kalbin hüda kar eylese ma’mur
• Cihana zemzem Mustafa eyledi icra
• Görüp bu çeşmenin tekmiline ey Rindi’yi tarih
• Dedim aştan-ı dehr-i içün bu ma-i pak bi perva

Çeşme, düz bir zemin üzerine doğu-batı doğrultusunda yerleştirilmiştir. Yüksekliği 2.95 m. genişliği 2.64 m. dir.

Doğu cephede, sivri kemerle birbirine bağlanan iki ayak bulunmaktadır. 1.22 m. genişliğinde ve 0.37 m. derinliğindeki çeşme nişini örten sivri kemer, yanlardaki bu ayaklar üzerine oturmaktadır. Cepheden içeri alınarak vurgulanan sivri kemer, cepheye hareketlilik kazandırmıştır. Sivri kemer ile saçak arasında kalan kitabe yerinden sökülmüştür.

Yapının saçak kısmı, cepheden dışa doğru çıkıntı yapan bir sıra düz silmeyle hareketlendirilmiştir. Dıştan düz çatılı olan hazne örtüsü, içten doğu-batı doğrultusunda beşik tonoz şeklinde örülmüştür.

Güney cephede saçağa yakın bir bölümde hazne açıklığı bulunur. Bu açıklık sac malzemeden sac malzemeden yapılmış kapakla kapatılmıştır. Aynı cephede hazne açıklığının alt tarafında başlayıp zemine kadar devam eden içbükey, yarım daire profilli bir niş bulunur.

Sivri kemerli nişin merkezinde bulunan ayna taşı mermerden yapılmıştır. Dikdörtgen bir çerçeve içine alınan ayna taşının merkezinde kademeli sağır kemer gözü bulunmaktadır.

Kemer gözünün iki yanında birer selvi motifi vardır. Selvilerin uç kısımları iğne ucu şeklinde olup kemer gözüne yakın bir yerdedir. Selvilerin ortasında bir rozet bulunur. Ayna taşının alt kısmında ise, bugün ucuna demir bir boru ile tutturulmuş lüle yeri bulunmaktadır. Selvi motiflerinin üst kısmında içi boş bırakılmış dikdörtgen bir çerçeve bulunur.

Kaynak: Kültür Portalı