Tabakhane Hamamı, Gallert dağı eteğinde tımarcılar ve yoksul halkın kullanımı için inşa edilmiş bir hamamdır. Hamama daha sonra birçok ilaveler yapılmışsa da yapının son dönemlerinde yalızca Türk hamamı kısmının işletildiği bilinmektedir. Evliya Çelebi Tabakhane Hamamını şöyle anlatmıştır; “…Bu anılan Yeşil Direkli Ilıca yakınında Tabahane varoşu mahalleleri içinde kurşun örtülü bir mamur büyük ılıcadır. Bunun dahi suyu ılıktır. Gayet kükürt kokulu bir sudur. Bu yararlı ılıcaya sabahleyin erkekler girip kuşluk vaktinden gece yarısına kadar kadınlar girer. Zira mahalle içinde bulunup büyük havuzlu, pek çok halvetli ve 8 adet kurnalı hamam gibi bir ılıcadır. Herkes futa ve sileceği ile girip tertemiz olup çıkar gider, bir habbe ve mangır vermez. Eğer bir peştamal, kese ve sabun lâzım ise bir akçe verip gidersin. Başka ılıcalar da hep böyledir.” Tabakhane Hamamı, günümüze ulaşamamıştır.1

Osmanlı’ya âit olan kubbeli hamam kısmı, dışından görülemeyecek kadar etrâfı sarılmış, kubbe bile çatı ile örtülmüştür. Bu hamam da bütün Osmanlı vakıfları gibi, Avusturya İmparatoru’nun malı sayılmış, birkaç seneliğine belediyeye bırakılmış, ardından 1697’de bir Avusturya zâbitine hediye etmiş, elden ele geçmiş ve 1869’da yeniden inşâ edilmiştir. Bu esnada, esas binadan uzakta, kubbeli, havuzlu bir kısım Türk hamamlarını taklit ederek ilâve olunmuştur. Bunun Türk yapısıyla alâkası yoktur.

Hamam son derece büyük hasar görmüş, muvakkat bir tâmirle işletilmiş, sonra esaslı bir yeniden inşâ ile 1965’de açılmıştır. Binâenaleyh görülen ilâveler hep yenidir. Bu kaplıcanın bânîsi mâlûm değilse de Sokollu Mustafa Paşa’ya isnâd edenler vardır.2

—–

1 Macaristan Budin ve Peç Şehirlerinde Bulunan Osmanlı Hamamları ve Korunma Durumları – Tansu Doğan.

2 Ekrem Hakkı Ayverdi, Avrupa’da Osmanlı Mimari Eserleri, Romanya Macaristan, C.1-2, İstanbul Fetih Cemiyeti, 2000.

✶ Medya