Memi Paşa Camii, Peçuy

14.yy’da gotik mimari üslup ile kilise olarak inşa edilen bina Türklerin fethinden sonra camiye çevrilmiştir. Türklerin Macaristan’dan ayrılmasından sonra cami tekrar Aziz Fransis Kilisesi olarak varlığını günümüze kadar sürdürmüştür.

Evliya Çelebi seyahatnamesinde bu cami ile ilgili şunları kaydetmiştir. “Tâ Eflâtun-ı İlâhî öğrencileri tarafından yapılmış büyük eski bir mabet imiş. Hatta bunun bir köşesinde Eflâtun’un savmaası (ibadet yeri) var, nice kâfirler girip ziyaret ederler. Daha sonra Memi Paşa padişah fermanıyla bir gün bütün askeriyle pür-silâh olup bu mabedi ansızın basar. Yer altlarında 40-50 kadar Müslüman çocukları bulunup kimi dil bilir ve kimi bilmez. Bu ciğer köşesi Müslüman çocuklarını gaziler bu hâlde görünce “Bre urun gaziler” derler. Göz açıp kapayıncaya kadar bütün kıssis, bıtrik, ruhban ve günahkâr patirgâhlara bir kılıç vurup bu mabedi feth edip Memi Paşa bu mabedin mihrabın çevirip Fethiyye adında nurlu güzel bir cami etmiştir ki insanın cami içinden çıkası gelmez. Baştan başa kurşunlu, avlulu ve bir uzun minareli eski bir ibadethanedir.”¹

—–

¹ Seyit Ali Kahraman, Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi, 6. Kitap, Yapı Kredi Yayınları, 2010.