Yenikapı Batıkları

Toplam 58.000 metrekarelik alan üzerinde sürdürülen kazılar, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinden, Marmara Denizinin göl konumunda olduğu Neolitik Çağa kadar değişik stratigrafik tabakalarının bulunduğu, yaklaşık 12 metre kalınlığındaki dolgu içinde gerçekleştirildi . Kazılar, limanın önceleri doğal bir koyda kurulduğunu ardından Lykos (Bayrampaşa) deresi tarafından taşınan alüvyonlarla dolarak, günümüzde sahil şeridinden yaklaşık 300 m içeride kaldığını teyit etmiştir. Kazı çalışmalarını yaklaşık 50 arkeolog ve ortalama 600 işçiyle yürüten İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü yerli-yabancı birçok üniversite ve enstitünün ilgili bölümleriyle işbirliği yaparak gemi ve tekne arkeolojisi, konservasyon, osteo-arkeoloji, arkeo-botanik, jeoloji, filoloji, dendrokronoloji, prehistorya ve antropoloji alanlarında bilimsel destek almıştır. Derin doldu içinde sürdürülen kazılar sırasında sayıları yüz binlerle ifade edilen organik-inorganik eserlere ve mimari kalıntılara ulaşıldı. Buluntu topluluğu arasında yer alan ve 5 ile 10. yüzyıllar arasındaki zaman dilimine tarihlenen 36 adet batık gemi kalıntısı ise Erken ve Orta Bizans Dönemi’ne tarihlenen en büyük toplu gemi buluntusu olmasının yanı sıra, oldukça iyi korunmuş halde günümüze ulaşmaları nedeniyle de önem taşımaktadır. Bizans Dönemi’ne ait Galea’ların buluntu topluluğu içinde yer alması ise donanmada kullanılmış kürekli kadırgalara ait ilk arkeolojik örneklerin ele geçmiş olmasından dolayı ayrıca değer taşımaktadır.

2004 yılı sonlarında başlayan Yenikapı Kurtarma Kazılarında ilk batığın 2005 yılında bulunmasının ardından 2013 yılına kadar geçen süre içinde toplam 37 adet batığa ulaşılmıştır. İstanbul Üniversitesi ekibinin batık kazı ve kaldırma çalışmaları 2006-2012 yılları arasında devam etmiştir. Bu süre zarfında projesi üstlenilen toplam 27 batık, her türlü belgeleme çalışması gerçekleştirilerek, özel yöntemlerle araziden kaldırılmıştır. Batıklar üzerindeki bilimsel çalışmalar İÜ Yenikapı Batıkları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde devam etmektedir.

Yenikapı Batıkları – Batıklarda Kazı Çalışmaları