Yıldırım Bayezid Camii
- Tür: Cami, Külliye
- Tema: Selatin Camileri
- Kültür: Osmanlı
- Yüzyıl: 14. yy
- Bölge: Türkiye, Marmara Bölgesi, Bursa, Yıldırım
Yıldırım Külliyesi’nin merkez yapısı olan cami, Yıldırım ünvanıyla bilinen Sultan I. Bayezid tarafından 1390-1395 yılları arasında yaptırılmıştır. Cami; medrese, imaret, hamam, türbe ile darüşşifadan oluşan ve eğimli bir araziye kurulmuş külliyenin en tepesinde yer almaktadır.
“⊥” plânlı (tabhâneli, zâviyeli) camilerden olan yapının, son cemaat yerindeki ayakları ve bunları birbirine bağlayan, Bursa kemerleri mermere benzeyen kesme taşla örülmüştür. Osmanlı mimarisinde “Bursa kemeri” olarak literatüre geçmiş olan kemer şekli ilk kez bu camide ortaya çıkmaktadır.
Simetrik bir plana sahip olan camide, kubbeler ile örtülü son cemaat yerinden girildiğinde, dinlenme mekânları (tabhâne), buradan da iki büyük kubbe ile örtülü asıl ibadet mekanına geçilmektedir. Yapının çeşitli yerlerinde çini işlemeler, mukarnas süslemeler ile caminin güneydoğu ve güneybatı yönündeki odalarında geometrik motiflerle bezeli ocaklığı bulunan alçı duvar vardır.
Caminin orijinal minareleri, 1855 depreminde yıkılmış, 1963 yılında binadan ayrı olarak bir minare yapılmıştır. 2011 yılında ise yıkılan minareleri aslına uygun olarak Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından yeniden inşa edilmiştir.
 | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Bursa, Türkiye |
| Koordinatlar | 40°11′16″K 29°04′55″D / 40.18778°K 29.08194°D |
| İnanç | İslam |
| Durum | Etkin |
| Mimari | |
| Mimari tür | Cami |
| Mimari biçim | İslami, Osmanlı |
| Tamamlanma | 1390'lar |
| Özellikler | |
| Minare sayısı | 1 |
| Malzemeler | Taş, tuğla |
| Tür | Kültürel |
| Kriter | i, ii, iv, vi |
| Belirleme | 2014 (38. oturum) |
| Parçası | Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu |
| Referans no. | 1452 |
| Ülke |  Türkiye |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
Yıldırım Külliyesi, Bursa'da 14. yüzyıl sonunda Osmanlı padişahı Yıldırım Bayezid ve Sultan Süleyman Han tarafından yaptırılmış yapı topluluğu.
Osmanlılar tarafından inşa edilmiş kaliteli işçiliğe sahip ilk anıtsal eserleri içermesi nedeniyle Osmanlı Beyliği'nin beylikten devlete geçişinin en önemli göstergelerinden birisi olarak kabul edilir. Bursa'nın Yıldırım semtinde dik bir tepenin üstünde yer alır.
2014 yılında Dünya Mirası Listesi'ne giren “Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu” Dünya Miras Alanı 'nın bileşenlerinden birisidir.[1]
Cami, medrese, imaret, hamam ve dârüşşifâ ile sonradan Süleyman Han tarafından yaptırılmış olan Yıldırım Bayezid türbesinden oluşur. Türbenin mimarı Hüseyin oğlu Ali'dir. Günümüze külliyeden cami, medrese, darüşşifa, hamam ve türbe olmak üzere beş yapı sağlam olarak gelebilmiştir. Külliyenin bir parçası olan Dârüşşifâ, Osmanlı mimarisindeki ilk hastane binasıdır.
- ^ "'Sultan külliyeleri' UNESCO ile dünyaca tanındı". Anadolu Ajansı web sitesi, 30 Temmuz 2018. 13 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2020.
