Akdeniz Heykeli, İlhan Koman
- Tür: Anıt, Heykel
- Kültür: Cumhuriyet
- Yüzyıl: 20. yy
- Bölge: Türkiye, Marmara Bölgesi, İstanbul, Beyoğlu, Kuloğlu
 Yapı Kredi Kültür Sanat'taki yerinde. | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Heykel |
| Konum | İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°01′59″K 28°58′38″D / 41.03306°K 28.97722°D |
| Açılış | 1980 |
| Ölçüler | |
| Diğer ölçüler | 4,5 ton[1] |
| Teknik ayrıntılar | |
| Malzeme | Sac levha |
Akdeniz Heykeli, heykeltıraş İlhan Koman'in eseri olan, ilk olarak 1980 yılında İstanbul'da Zincirlikuyu'da dikilmiş, günümüzde İstiklal Caddesi'ndeki Yapı Kredi Kültür Sanat binasının üçüncü katında bulunan anıtsal heykel.[2]
İstanbul'un en tanınan heykellerinden biridir.[3][4] Birbirine eşit uzunlukta, 12 milimere kalınlığında 112 metal levhanın yan yana getirilmesiyle oluşturulan kollarını açmış bir kadın figürüdür.[1] Kâğıt kesme -katlama tekniğine dayalı olarak yapılan Akdeniz, 4,5 ton ağırlığındadır.[1]
Heykel, 1981 yılında İlhan Koman'a Sedat Simavi Vakfı Görsel Sanatlar Ödülü'nü getirmiştir.[5] Sedat Simavi, ödül törenindeki konuşmasında Akdeniz'i şöyle tarif etmişti:[3][6]
| “ | İnsanın kucaklaşması, sevgisi anlatılırken Akdeniz aklıma geldi. Akdeniz büyüktü, bizden bir denizdi. Kucak açmayı bu adla anlatmak istedim. Sevgiyi ve kucaklaşmayı anlatırken bir kadının bütünlüğünden yararlanmak istedim. | „ |
Halk Sigorta (daha sonraki adıyla Yapı Kredi Sigorta) şirketinin isteği üzerine inşa edilmiş olan heykel, şirketin Büyükdere Caddesi'ndeki genel müdürlük binasının önüne yerleştirildi. 1998 yılında yazar Çetin Altan tarafından heykelin Köyceğiz Gölünün Akdeniz'le buluştuğu tarihsel doğal kanalın sonuna yerleştirilmesi önerildiyse de[7] bu talep gerçekleşmedi. Eserin bir kopyası 2000 yılında Almanya'nın Hannover kentindeki Expo 2000 Fuarı'ndaki Türk pavyonunda sergilendi ve ilgi gördü.[8]
Halk Sigorta'nın unvanının Yapı Kredi Sigorta'ya geçmesi üzerine mülkiyeti Yapı Kredi'ye geçen heykel, 25 yıl Büyükdere Caddesi'ndeki yerinde kalmıştır. Akdeniz, İlk defa 2005'te yerinden söküldü ve İlhan Koman Retrosektifi sergisi için kısa bir süreliğine Galatasaray meydanına yerleştiridi. Heykelin Zincirlikuyu'daki yerinde binalar arasında kaybolduğu, yeterince ilgi görmedi şeklinde görüşlerini açıklayan birçok kişi o dönemde heykelin Galatasaray Meydanı'nda kalması gerektiğini ifade etti[9] ve sergi bitiminde söküleceği sırada insanlar etrafında halka olarak "Akdeniz’i vermeyiz, buradan bir yere gidemez" diyerek tepki gösterdi.[6]
Heykel, 2005 yazında Levent'teki Yapı Kredi Genel Müdürlük Binası'nın önüne taşındı.[3] 2014 yılında İsrail'in Gazze'ye yönelik kara harekâtını protesto eden eylemciler tarafından tahrip edildi.[4] Bu olaydan sonra Edirne halkı heykelin Edirne'ye getirilmesi için imza kampanyası başlatmış; Antalya'nın Muratpaşa ilçesi de heykelin Akdeniz'de bulunması gerektiğini öne sürerek heykele ev sahipliği için girişimde bulunmuştur.[10]
2017'de heykel, İstiklal Caddesi'nde inşa edilen Yapı Kredi Kültür Sanat binasının üçüncü katında, caddeden görülebilecek bir konuma yerleştirildi.[2] Heykel, bu taşınma öncesinde Ferit Özşen tarafında atölyesinde tamir edimiştir.
- ^ a b c Hano, Bilal (2015). "XX. Yüzyıl Heykel Sanatında Figüratif Soyutlama". academia.edu. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2017.
- ^ a b "Akdeniz Heykeli Bir Kez Daha Taşınıyor". sanatatak.com. 8 Eylül 2017. 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2017.
- ^ a b c Bayhan, Bahar (18 Temmuz 2014). "Akdeniz Heykeli Protestoya Kurban Gitti". arkitera.com. 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2017.
- ^ a b "Akdeniz Heykeli'nin İsrail'le ne alakası var?". diken.com.tr. 18 Temmuz 2014. 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2017.
- ^ "Akdeniz Heykeli'nin Üzücü Hikayesi". gercekgundem.com. 20 Temmuz 2014. 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2017.
- ^ a b Uçar, Mertuğ; Gayretli, Nur (2017). "Akdeniz'in Hikayesi | Teğet Mimarlık". Sanat Dünyamız (İngilizce). 27 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2022.
- ^ "'Çetin Altan'ın ricasını yerine getirin'". hurriyet.com.tr. 20 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2020.
- ^ "Türk Pavyonu'nun başarısı". Milliyet. 27 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Bay, Yasemin (7 Eylül 2005). "Akdeniz Heykeli nin son durağı tartışılıyor". v3.arkitera.com. 4 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2022.
- ^ "İsrail protestosunda kolu kırılan Akdeniz Heykeli'ne talip çok!". diken.com.tr. 24 Temmuz 2014. 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2017.
✶ İlgili Yerler