Cezayirli Hasan Paşa Çeşmesi, Küçük Piyale

Yapımı: ( H.1195- M.1780)

Kasımpaşa’da, Nalıncı Yokuşu’nun kesiştiği köşede, Değirmen Arkası Sokağı üzerinde zamanında meydan çeşmesi olarak yapılmış bir çeşmedir. Haznesi taş ve tuğla karışımı olarak yapılmış olup bugün üzeri düz çatılıdır. Mermer cephesi’nin üzerinde dışa taşkın bir saçak vardır.

Köşeleri kıvrımlı yuvarlak kemerli cephe nişinin üst kısmında, dikdörtgen çerçeveli bir pano içersinde şair Safî tarafından yazılmış kitâbe yer alır. Celi sülüs hat ile yazılan kitabe, dört satırda sekiz beyit olarak mermer üzerine hakk edilmiştir. Hattatı Ömerü’l-Vasfî kitabenin altında belirtilmiştir.

Kitabe panosunun orta kısmında üst üste yerleştirilmiş iki adet vazonun içersinden çıkan çiçek motifleri bulunmaktadır. Panonun üzerinde, ortadaki büyük yanlarda küçük olmak üzere, stilize edilip, kabartma olarak yapılmış üç adet fener motifi mevcuttur.

Çeşmenin ayna taşı, iç içe kademeli olarak dizilmiş niş kemerinin formunu tekrarlayan sıra kemerlerle bezenmiştir. Dıştaki kemerin kilit taşında akantus yaprağı motifi, içteki kemerde ise, istiridye kabuğu motifi ile altında akantus yaprağı motifi birlikte kullanılmıştır. Köşelerinde birer fener motifi yer alır.

Musluk bölümü, akantus yaprağı ve kıvrık dalların süslediği silmeli bir kemerle belirlenmiştir.

Günümüzde çeşmenin teknesi, seki taşları ve musluğu sağlamdır. Tamir gören çeşme, şehir suyuna bağlı olarak akmaktadır.

Çeşme cephesinin sağ tarafında, hazne duvarı üzerine monte edilmiş olan bir levhada:
Ber-müceb-ü vakfiye bu cephede saka gediği yoktur.

Üst Kitabesi;
Eyledi bu çeşmesârı müslimine yâdigâr
Kapudan Gazi Hasan Paşa vezir-nâmdâr
Nef-i sâri hayri câri itmeğe sa’y eyleyüp
Buldu zemzem gibi bir âb-ı lâtif-i hoşgüvar
İçene sahhâ ve icrâ idene ecri cezîl
Sâhib-ül-hayri ide Hak devletinde ber-karar
Katre-veş nokta döküp târihini Sâfi didim
Çeşme-i mergub-ü ra’nâdır bu şehvâr-ı âb-dâr
Ketbehû Ömerûl Vasfi
(Sene 1195)