Üsküplü Çakır Ağa Camii
Cibali Çakır Ağa Mescidi, Süleyman Çelebi Camii, Üskübi Çakır Ağa Camii, Üsküplü Camii olarak da bilinir.
- Tür: Cami
- Kültür: Osmanlı
- Yüzyıl: 15. yy, 16. yy, 19. yy, 20. yy
- Bölge: Türkiye, Marmara Bölgesi, İstanbul, Fatih, Cibali
Hadika’da Üsküplü Camisi olarak tanımlanan yapı, Fatih Cibali’de Haraçcı Kara Mehmet Ağa Mahallesi, Üsküplü Caddesi’ndedir. Bânisinin memleketi ile tanınan yapı değişikliklerle günümüze ulaşmıştır. 16.yüzyılda, Kanuni dönemi deftertarlarından Süleyman Çelebi tarafından yenilenerek camiye dönüştürülen yapı, bu yenilemeden dolayı Süleyman Çelebi Camii olarak da bilinmektedir. Çakır Ağa Camii’ndeki Kanuni dönemi (1520-1566) onarımının Mimar Sinan tarafından yapıldığı bilinmektedir. Sinan tezkirelerinde “Üsküblü Çeşmesi kurbundaki Defterdar Süleyman Çelebi Camisi” olarak tanımlanan yapı 19.yüzyılda harap olmuştur. Bu yüzyılda yangın geçiren cami, Sultan Abdülaziz zamanında (1861-1876) tekrar yenilenmiştir. Bu yenileme sürecinde Fatih dönemi çatılı cami tipine uyulmaya çalışılmıştır. Mevcut haliyle Abdülaziz dönemi yenilemesini gösteren cami, yakın zamanda kapsamlı bir onarım geçirmiştir. 1989 yılındaki son kapsamlı onarımda bugünkü şeklini almıştır. Evliya Çelebi’nin 17. yüzyılda, “Defterdar Süleyman Çelebi Camii: çar-puşta kurşun kubbeli” olarak tanımladığı yapının çatısının içinde ahşap bir kubbesinin olduğu anlaşılmaktadır. Çelebi, bu haliyle yapının Sinan sonrası durumunu anlatmaktadır. Üsküplü Camii, Osmanlı dönemi yazışmalarında, ilk bânisinden dolayı “Çakır Ağa Camii” olarak tanımlanmaktadır.
1873 yılında “Cibali’deki Çakır Ağa Camii’nin” minaresinin tamir meblağının ikmal edilmesi; tamir masraflarının bütçeden karşılanması hakkındaki yazışmalarda bu tanımlamalar görülmektedir. 1873 yılında, “Cibali civarındaki Çakır Ağa Camii” ile minaresi kapsamlı bir onarım geçirmiştir. Cami ve minaresinin tamir işi Karanfil Kalfa isimli bir müteahhite ihale edilmiş; ödemeler yapılmış; ancak tamirat tamamlanmadan Karanfil Kalfa vefat etmiştir. Tamirat işi yarım kalmış, mahalle halkı işin tamamlanması için talepte bulunmuştur. Bu süreçte yarım kalan tamirat, 42 bin kuruş masrafla Hacı Halil Ağa müteahhitliğinde tamamlatılmıştır. Üsküplü/Çakır Ağa Camii’nin orjinal durumuna dair bir veriye ulaşılamamıştır. Abdülaziz Dönemi’nde (1861-1876) yenilenmiş olan cami dikdörtgen plan şemasına sahiptir ve çatı ile örtülüdür. Üsküplü/Çakır Ağa Camii, cephelerdeki pencere açıklıklarındaki yuvarlak kemerlerde kilit taşının vurgulanması, beden duvarlarının bitimindeki silme kuşağı ve köşelerindeki kaydırılmış akslarla yerleştirilmiş taş düzenlemeleri ile yenilendiği dönemin üslubunu, neoklasik üslubu göstermektedir. Caminin ön cephesinde geniş bir kemer açıklığı kullanılmıştır. Bu haliyle de Abdülaziz Dönemi yenilemesinin mimari özelliklerini gösteren cami bugün ibadete açıktır.
Kaynak: https://belleten.gov.tr/tam-metin-pdf/396/tur
 | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Fatih, İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°01′28″K 28°57′31″D / 41.02444°K 28.95861°D |
| İnanç | İslam |
| Mimari | |
| Mimar(lar) | Mimar Sinan |
| Özellikler | |
| Minare sayısı | 1 |
Üsküplü Çakır Ağa Camii, Mimar Sinan'a ait bir cami, Fatih Cibali Üsküplü caddesindeki Süleyman Çelebi Camii yahut Üsküplü camidir. Kadir Has Üniversitesi'nin arkasında, Unkapanı'na yakındır.
Fakat bir de Defterdar Camii diye bilinen yine Mimar Sinan'a ait cami Eyüpsultan Defterdar'dadır. Hattat Nazlı Mahmud Çelebi 1541'de yaptırmıştır. Vakıfların tamirinde minare tepesine ilk camiye uygun olarak banisinin yaptığı gibi hokka ve divit konulmuştur. Ahşap kırma çatılı bu cami kesmetaştan duvarlıdır. Avluya tek kapıdan girilir ve bir açık türbede banisi yatar. Mermer sütunlu son cemaat yeri vardır. Harimde tavan düz, mihrap mukarnaslıdır, kadınlar bölümü ve maksuresi vardır, üç tarafı mezarlıktır.
