Sarayönü Camii, Lefkoşa
 Caminin ön cephesi (Ağustos 2015) | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Lefkoşa, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti |
| Koordinatlar | 35°10′39″K 33°21′39″D / 35.17750°K 33.36083°D |
| İnanç | İslam |
| Mezhep | Sünnilik |
| Açılış | 1902 (mevcut yapı) |
| Durum | Aktif |
| Mimari | |
| Mimar(lar) | Fenton Atkinson (günümüzdeki yapı) |
| Mimari tür | Gotik (1900 öncesindeki yapı) · Mağrip mimarisi etkisi (günümüzdeki yapı) |
| Cephe yönü | Kuzeybatı (günümüzdeki yapı) |
| Özellikler | |
| Minare sayısı | Bir |
Sarayönü Camii, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir camidir. Mevcut cami 1902 yılında tamamlanmış olup, daha önce aynı yerde bulunan bina kiliseden camiye çevrilmişti. Tarihsel olarak Lefkoşa'nın idari merkezi niteliğindeki Sarayönü Meydanı'nda yer almış olan caminin meydanla bağlantısı 1960'larda kesildi.
Caminin bulunduğu yerde, Lüzinyan hâkimiyeti döneminde bir Katolik kilisesi inşa edildi. Bazı kaynaklar bu kilisenin Karmelit tarikatına ait olmuş olabileceği üzerinde dursa da, daha yeni çalışmalarda konumu dolayısıyla bunun olası olmadığı ve kilisenin Benediktin Tarikatı'na ait Notre-Dame de Sur Manastırı olduğu görüşü ifade edilmektedir. Gotik mimari özelliklerini taşıyan bu kilise, 1570 yılında Lefkoşa'nın Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirilmesi sonrası camiye çevrildi. Bu dönemde Orduönü Mescidi, İbrahim Paşa Camii ve Ali Paşa Camii isimleriyle de anıldı.
Ocak 1900'de yaşanan bir depremde harap olan eski yapı, Kıbrıs Vakıflar İdaresinin eski yapıyı muhafaza etme isteğine karşın Britanya yönetimi tarafından yıkıldı ve yerine İngiliz mimar Fenton Atkinson tarafından tasarlanan, Mağrip mimarisinden etkiler taşıyan bir cami inşa edildi. 1962'de yanına inşa edilen Saray Hotel'in açılmasıyla birlikte ibadete kapatılan cami, 1963 yılında sergi salonu olarak kullanıldı, 1964'ten itibaren ise evlendirme dairesi olarak kullanılmaya başlandı. 2005 yılındaysa Türkiye'de iktidarda olan Adalet ve Kalkınma Partisi çevrelerinin caminin bu maksatla kullanımına itiraz etmesinin ardından yeni bir evlendirme dairesi yaptırılarak yapı tekrar camiye çevrildi.
