Emir Hamamı, Mardin ili, Artuklu ilçesi, 1. Cadde üzerindeki Teker Mahallesi’nde yer almaktadır. İnşa kitabesi olmayan hamamın, ne zaman ve kim tarafından yapıldığı bilinmemektedir. Bununla birlikte plan tipi, mimari özellikleri ve yapım malzemesi ile bölgedeki hamamlara benzerliklerinden hareketle hamamın 13. veya 14. yy’da inşa edildiği düşünülmektedir. Dıştan, doğu-batı yönünde 40,0m, kuzey-güney yönünde 31,0m ölçülerinde dikdörtgen planlı olan hamamın yapımında, kesme ve düzgün kesme taş kullanılmıştır. Soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden oluşan hamama, cadde ile bağlantısı bulunan beşik ve çapraz tonozlu ara mekânlardan geçiş sağlanmaktadır. Üç eyvanlı olan soyunmalık bölümü, kuzey-güney yönünde 9,12×9,12m ölçülerinde kare planlıdır. Üzeri kubbe ile kapatılan soyunmalık bölümündeki eyvanlar, doğu-batı doğrultusunda 3,56m, kuzey-güney doğrultusunda 3,36m ölçülerinde ve dikdörtgen planlıdır. Kubbede aydınlatma amaçlı pencere açıklıkları bulunmaktadır. Soyunmalık bölümünün doğusunda bulunan açıklıktan ılıklık bölümüne geçilmektedir. Üzeri kubbe ve beşik tonoz ile örtülü olan ılıklık bölümündeki mekânlar, tuvalet ve tıraş yerleri olarak kullanılmaktadır. Ilıklık bölümünün doğusunda yer alan giriş açıklığından, sıcaklık bölümüne geçilmektedir. Sıcaklık bölümü, doğu-batı yönünde 8,85m, kuzey-güney yönünde 8,85m ölçülerinde kare planlıdır. Üç halvetli olan sıcaklık bölümünün üzeri kubbe ile kapatılmıştır. Halvetlerin arasında kalan eyvanlar, 2,60m genişliğinde ve 2,30m derinliğindedir. Üzeri kubbe ile kapatılan halvetler ise 3,40×3,40m ölçülerinde olup kare planlıdır. Sıcaklık bölümünün kuzey ve batısındaki halvet günümüzde sauna ve terleme odası olarak kullanılmaktadır. Sıcaklık bölümünün ortasında, 3,60×3,60m ölçülerinde çokgen planlı göbek taşı bulunmaktadır. Sıcaklı bölümü ve halvetler bölümündeki kubbelerde tüteklik ve fil gözü pencere açıklıkları yer almaktadır. 2007 yılında restorasyonu geçiren yapının, giriş kısmında yer alan koridorda-ki özgün taş dokunun derzleri doldurulmuştur. Hamamın, duvar, tonoz yüzeyleri ile kubbe kısmında boya ve sıva uygulamaları yapılmıştır. Yapının mekanlarında, yer yer rutubetlenme, derz boşalmaları, dökülmeler, yağmur akıntıları, boyalarda dökülmelerin yanı sıra zemin döşemesindeki taşlarda renk bozulması gözlemlenmiştir.1

  1. Mardin İli Kültür Envanteri, Cilt I, s. 210. ↩︎