Bâyezid-i Bestâmî Kabri, Bestam
Ebâ Yezid El-Bistâmî Türbesi olarak da bilinir.
- Tür: Kabir
- Kültür: Abbasi, İlhanlı
- Yüzyıl: 14. yy, 9. yy
- Bölge: İran, Simnan, Bestam
- Durum: Erişilebilir
Bestam şehrinde, tarihi Bistam yapı topluluğunun merkezinde bulunan kabir, türbesi günümüzde yıkılmış olan gösterişsiz bir yapıdır. Kabrin de içinde bulunduğu yapı topluluğu, Bâyezid-i Bestâmî’nin dergâhı ve türbesinden başka 10. ve 15. yüzyıllar arasındaki onarım ve inşa faaliyetleri sırasında biçimlenen, cami, minare, medrese, eyvan ve türbe gibi çeşitli yapıları içermektedir.
Hatay İli, Kırıkhan İlçesi sınırları içinde bulunan Darb-ı Sak Kalesi’nde bir makam kabri bulunmaktadır.1
İslam’ın ilk mutasavvıflarından olan Bâyezid-i Bestâmî (Ebû Yezîd Tayfûr b. Îsâ b. Sürûşân), 748 veya 777 tarihinde İran’ın Horasan eyaletinde bulunan Bistam kasabasında doğmuş, 848 veya 875 tarihinde aynı yerde vefat etmiştir. Asıl adı Tayfur, künyesi Ebû Yezid’dir.
Tasavvuf silsilesi içinde önemli bir yeri olan Bâyezîd-i Bistâmî, “Sultanü’l Arifîn” ve “Pir-i Bistam” gibi sıfatlarla da anılır. Kendisini takip edenlere “Tayfûrî”, tuttuğu yola da Tayfûriyye veya Bistâmiyye adı verilmiştir. Tayfûriyye, bilinen manada bir tarikat değil, bir tasavvuf cereyanıdır. Hallâc, Şiblî, Harakānî, Attâr, İbnü’l-Arabî ve Mevlânâ gibi büyük mutasavvıflar hep bu cereyana bağlı kalmışlardır.
İlhanlı Hükümdarı Gāzân Han’ın, kabri üzerine bir türbe yaptırmak istediği, ancak rüyasına giren Bâyezîd’in kendisini bundan vazgeçirdiği rivayet edilse de kendisinden sonraki hükümdar Olcaytu kabrinin olduğu yere bir türbe yaptırmıştır. Türbe günümüze ulaşamamış olup, kabir süs ve ihtişamdan uzak bir mezar görünümündedir.2
—–
- F. Mine Temiz, Müge Çiftyürek, Hatay Kırıkhan’da Bayezid-i Bestami Hz. Türbesi ve Haziresi Mezartaşları ↩︎
- İslam Ansiklopedisi – Bâyezîd-i Bistâmî ↩︎