Cezayir 1775 İşgali Alanı

Cezayir’in işgali, Temmuz 1775’te Cezayir Dayılığı’nın başkenti Cezayir şehrini ele geçirmek için birleşik bir İspanyol ve Toskana kuvveti tarafından gerçekleştirilen büyük ve felaketle sonuçlanan bir amfibi girişimdir. Amfibi saldırıya İspanyol general Alexander O’Reilly ve Toskana amirali Sir John Acton komuta ediyordu ve toplam 20.000 askerle birlikte çeşitli büyüklüklerde 74 savaş gemisi ve işgal için asker taşıyan 230 nakliye gemisi vardı. Savunan Cezayir kuvvetlerine Baba Muhammed ben-Osman liderlik ediyordu. Saldırı emri, Yedi Yıl Savaşları’ndaki feci İspanyol deneyiminden sonra yeniden canlandırılan İspanyol ordusunun gücünü Berberi Devletlerine göstermeye çalışan İspanya Kralı III. Charles tarafından verildi. Saldırı aynı zamanda İspanya’nın Kuzey Afrika’daki eksklavlarını herhangi bir Osmanlı ya da Fas tecavüzüne karşı savunacağını ve Berberi devletlerinin Akdeniz’de sahip olduğu etkiyi azaltacağını göstermeyi amaçlıyordu.

İspanyol kuvvetleri 1775 yılında Cartagena’dan ayrılarak Cezayir’e doğru yelken açtı. Şehrin yakınlarındaki sahilde, O’Reilly İspanyol kuvvetlerine kıyıya çıkarma yapmalarını ve şehri ele geçirmelerini emrederken, İspanyol ve Toskana savaş gemileri de çıkarma gemilerini kıyıya indiklerinde koruyacaktı. Ancak, İspanyolların çıkarma için seçtiği alan çıkarma gemilerinin pilotlarının yelken açtığı alan olmadığından ve yeni çıkarma alanı Cezayir şehir surlarını bombalayacak ağır topların karaya çıkarılması için tamamen uygun olmadığından, çıkarma en başından beri kusurluydu. Topların çoğu ıslak kuma saplanıp kalmış ve bunun sonucunda da savaşa katılamamışlardır. Buna rağmen İspanyol kuvvetleri Cezayir kuvvetlerine saldırdı ve Cezayir kuvvetleri daha içerideki mevzilere çekildi. İspanyollar takip etmeyi seçti ama dikkatlice kurulmuş bir tuzağa düştüler ve Cezayir tarafındaki hafif kayıplara karşılık toplam kuvvetlerinin dörtte birini kaybederek büyük zayiat verdiler. Açıkta bekleyen teknelerine geri çekilmek zorunda kalan İspanyolların saldırısı büyük bir başarısızlıkla sonuçlandı ve sefer İspanyol askeri yapılanması için küçük düşürücü bir darbe oldu.

Haziran ayına gelindiğinde, yedi hat gemisi, on iki fırkateyn, yirmi yedi gambot, beş hulk, dokuz felucka, dört havan botu, yedi kadırga ve üç küçük savaş gemisinin yanı sıra iki yüz otuz nakliye gemisinden oluşan görev gücü muazzamdı. Yirmi bin asker, denizci ve bahriyeliden oluşan filo Cartagena limanından Cezayir’e doğru yola çıktı ve Temmuz ayı başında hedefine ulaştı. Yolda, Toskana amirali Sir John Acton liderliğindeki Toskana Büyük Dükalığı’nın küçük filosuyla güçlerini birleştirdiler. 5 Temmuz’da birleşik İspanyol ve Toskana kuvvetleri Cezayir’e ulaştı ve O’Reilly şehri ele geçirmek için asker çıkarma kararı aldı. İspanyol birlikleri iki dalga halinde karaya çıktılar, ancak bunaltıcı yaz sıcağından son derece rahatsız oldular. İspanyol amiral Antonio Barceló savaş gemilerine çıkarma gemilerini yaklaşırken korumaları talimatını vermiş, ancak körfezin sığ sularına rağmen gemilerinin etkinliğini en üst düzeye çıkarmak için mümkün olduğunca kıyıya yakın durmuştur. O’Reilly’nin birliklerine verdiği sıkı talimatlara rağmen, çıkarma gemilerinin pilotları yanlışlıkla yanlış çıkarma bölgesini seçmiş ve çıkarma gemilerinde taşınan toplar karaya çıkarıldıktan sonra sahildeki kum tepelerine hızla saplanarak savaş için tamamen kullanılamaz hale gelmiştir. İspanyollar karaya çıktıklarında, Cezayir’den ilerleyen kuvvetlerin sahte geri çekilmeleri nedeniyle başlangıçta hafif bir Cezayir direnişiyle karşılaştılar. Bu kuvvetler, 1775 baharı boyunca İspanyol askeri hazırlıklarının seyrini takip eden Marsilya’daki Berberi tüccarların gönderdiği istihbaratla uyarıldıktan sonra Cezayir’e kuvvet gönderen iç bölgelerdeki savaşçı aşiretler tarafından büyük ölçüde takviye edilmişti. İki alayın başında bulunan 2. La Romana Markisi Pedro Caro Fontes, karaya çıktıktan birkaç dakika sonra göğsüne aldığı iki kurşunla öldürüldü.

İspanyollar, görünüşte geri çekilmekte olan Cezayir kuvvetleriyle çarpışmak için ilerledi ve iç kesimlere doğru ilerledi. Ancak Cezayirliler İspanyolları, pusu kurup siperden saldırabilecekleri özel olarak seçilmiş bir yere çektiler. İspanyollar artık içinde bulundukları durumun farkına varmışlardı, aynı anda Cezayirliler de tuzaklarını ortaya çıkardılar. Ancak İspanyollar kuşatıldıklarını fark ettiklerinde artık onlar için çok geçti. Etkili bir direniş hattı oluşturamayan İspanyol kuvvetleri bozguna uğradı ve kaos içinde gemilerine geri döndü. Kayıplar çok büyüktü; aralarında beş generalin öldüğü ve on beşinin yaralandığı (bunlardan biri Bernado de Galvez’di) 5.000’den fazla kayıp verilmiş ve Cezayirlilere en az 15 top ve 9000 kadar başka silah bırakılmıştı. İngiliz seyahat yazarı Henry Swinburne, İspanyolların “Toskana komutanı Bay Acton halatlarını kesip düşman dörtnala üzerimize gelirken gemilerinin kıyıya yanaşmasına izin vermeseydi… kırılacak ve katledileceklerdi. Üzüm atışı yüklü büyük toplarının aralıksız ateşi onları durdurmakla kalmadı, aynı zamanda büyük kayıplar vererek geri çekilmek zorunda bıraktı.” 2.000 İspanyol esir alınırken, birçoğunun gemilerine dönmelerini sağlayacak teknelerle bağlantısı kesildi. O’Reilly onların dönüşü için bir ay beklemek zorunda kaldı. Bunun üzerine Cezayir’i denizden bombalayarak misilleme yapmak istedi, ancak gemide sadece İspanya’ya acil dönüşe yetecek kadar erzak olduğunu öğrendi. O’Reilly ve İspanyol filosu, artık itibarı yerle bir olmuş bir halde Alicante’ye çekildi.

Invasion of Algiers (1775), Wikipedia

Alan üzerine yerleşim yapılmıştır.

Not: Konum tahminidir. Karaya çıkılabilecek tahmini bir alan işaretlenmiştir.