Yunanistan Ελληνική Δημοκρατία Elli̱nikí̱ Di̱mokratía Helen Cumhuriyeti | |
|---|---|
 Yunanistan konumu (koyu yeşil) - Avrupa'da (koyu gri) | |
| Başkent ve en büyük şehir | Atina |
| Resmî diller | Yunanca |
| Resmî din | Doğu Ortodoksluk |
| Demonim | Yunan |
| Hükûmet |
Üniter parlamenter cumhuriyet |
| Ekaterini Sakellaropulu | |
• Başbakan | Kiriakos Miçotakis |
• Parlamento Başkanı | Nikos Voutsis |
| Yasama organı | Yunan Parlamentosu |
| Tarihçe | |
• Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlık | 25 Mart 1821 |
• Tanınma | 3 Şubat 1830 |
| 11 Temmuz 1975 | |
| Yüzölçümü | |
• Toplam | 131.957 km2 (50.949 sq mi) (97.) |
• Su (%) | 0,87 |
| Nüfus | |
• 2019 tahminî | 10.724.599[1] (85.) |
• 2011 sayımı | 10.816.286[2] |
• Yoğunluk | 82[3]/km2 (212,4/sq mi) (125.) |
| GSYİH (SAGP) | 2021 tahminî |
• Toplam | 325,3 milyar $[4] (55.) |
• Kişi başına | 30.495 $[4] (46.) |
| GSYİH (nominal) | 2021 tahminî |
• Toplam | 209,86 milyar $[4] (50.) |
• Kişi başına | 19.673 $[4] (42.) |
| Gini (2019) |
▼ 31.0[5] orta · 60. |
| İGE (2019) |
 0.888[6]çok yüksek · 32. |
| Para birimi | Euro (€, EUR)1 |
| Zaman dilimi | UTC+2 (DAS) |
• Yaz (YSU) | UTC+3 (DAYS) |
| Tarih formatı | gg/aa/yyyy |
| Trafik akışı | sağ |
| Telefon kodu | +30 |
| ISO 3166 kodu | GR |
| İnternet alan adı |
.gr 2 .ελ |
Yunanistan (Yunanca: Ελλάδα, 
Elláda (yardım·bilgi) Yunanca telaffuz: [eˈlaða]) ya da resmî adıyla Helen Cumhuriyeti (eskiden Hellas) (Yunanca: Ελληνική Δημοκρατία Ellinikí Dimokratía, Yunanca telaffuz: [eliniˈki ðimokraˈti.a]), Balkanlar'da bulunan bir ülkedir.[7] Nüfusu 2019 itibarıyla yaklaşık 10,72 milyon kişi olan Yunanistan'ın başkenti ve en büyük şehri Atina iken ikinci en kalabalık şehri Selanik'tir.[7]
Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarının kesişiminde konumlanan Yunanistan, Balkan Yarımadası'nın güney ucunda yer alır ve kuzeybatıda Arnavutluk, kuzeyde Kuzey Makedonya Cumhuriyeti ve Bulgaristan, kuzeydoğuda ise Türkiye ile sınır komşusudur.[7] Dokuz coğrafi bölgeden oluşur: Ege Adaları, Epir, Girit, İyonya Adaları, Makedonya, Mora, Orta Yunanistan, Teselya ve Trakya.[7] Anakaranın doğusunda Ege Denizi, batısında İyonya Denizi, güneyinde Girit Denizi ve Akdeniz yer alır.[7] Yunanistan, 227 tanesinde yaşanılan çok sayıda adaya sahiptir ve 13.676 km uzunluğundaki kıyı şeridiyle bu alanda Akdeniz Havzası'nda birinci, dünyada ise on birinci sıradadır.[7] Yüzde sekseni dağlık olan ülkenin en yüksek dağı 2918 metrelik Olimpos Dağı'dır.[7]
Yunanistan; demokrasi, Batı felsefesi, Olimpiyat Oyunları, Batı edebiyatı, tarihyazımı, siyaset bilimi, önemli bilimsel ve matematiksel ilkeler ile Batı dramasının doğduğu yer olması nedeniyle Batı uygarlığının beşiği kabul edilmektedir.[8] Yunanlar, MÖ sekizinci yüzyıldan itibaren tüm Akdeniz ve Karadeniz'e yayılan ve polis olarak bilinen birçok bağımsız şehir devleti kurdular. II. Filip MÖ dördüncü yüzyılda Yunan anakarasının çoğunu birleştirirken oğlu III. Aleksandros, antik dünyanın büyük bir kısmını fethederek Yunan kültürünü ve bilimini Doğu Akdeniz'den İndus Nehri'ne kadar yaydı. MÖ ikinci yüzyılda Roma tarafından ilhak edilen Yunanistan, Roma İmparatorluğu'nun ve Yunan dili ve kültürünün baskın olduğu ardılı Bizans İmparatorluğu'nun ayrılmaz bir parçası oldu. Birinci yüzyılda Rum Ortodoks Kilisesi'nin kuruluşu, modern Yunan kimliğini şekillendirdi ve Yunan geleneklerini Ortodoks dünyasına yaydı.[9] On beşinci yüzyılın ortalarında Osmanlı egemenliği altına giren Yunanistan'ın modern bir ulus devlet olarak ortaya çıkışı, verdiği bağımsızlık savaşının ardından 1830'da gerçekleşti. Yunanistan'ın sahip olduğu on sekiz UNESCO Dünya Mirası, ülkenin zengin tarihsel geçmişini yansıtmaktadır.[10]
Yunanistan; yüksek gelirli bir ekonomi, yüksek yaşam kalitesi ve çok yüksek yaşam standardına sahip demokratik ve gelişmiş bir ülkedir. Birleşmiş Milletler'in bir kurucusu, Avrupa Birliği'nin bir üyesi ve 2001'den beri euro bölgesinin bir parçasıdır. Ayrıca aralarında Avrupa Konseyi, NATO, OECD, Dünya Ticaret Örgütü, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı ve Frankofon'un da bulunduğu pek çok uluslararası kuruluşa üyedir. Kültürel mirası, turizm sektörü, taşımacılık sektörü ve jeostratejik önemi nedeniyle bir orta güç olarak sınıflandırılmaktadır. Balkanlar'ın en büyük ekonomisi ve önemli bir bölgesel yatırımcısıdır.
- ^ "Statistics - ELSTAT". www.statistics.gr. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ Απογραφή Πληθυσμού – Κατοικιών 2011. ΜΟΝΙΜΟΣ Πληθυσμός [Results of Population-Housing Census 2011 concerning the permanent population of the country] (Yunanca). 20 Mart 2014. 13 Kasım 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2016.
- ^ "Announcement of the results of the 2011 Population Census for the Resident Population" (PDF). Hellenic Statistical Authority. 28 Aralık 2012. 13 Kasım 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2013.
- ^ a b c d "Uluslararası Para Fonu 2021 GYSİH Tahminleri". Dünya Ekonomi Tahmini. Uluslararası Para Fonu. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2020.
- ^ "Geliş Eşitsizliği". Piraeus: Hellenic Statistical Authority. 19 Haziran 2020. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
- ^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN 978-92-1-126442-5. 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ a b c d e f g Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.
- ^ Carol Strickland (2007). The Illustrated Timeline of Western Literature: A Crash Course in Words & Pictures. Sterling Publishing Company, Inc. s. 2. ISBN 978-1-4027-4860-8. 7 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017.
- ^ Greece during the Byzantine period (c. AD 300–c. 1453), Population and languages, Emerging Greek identity. ABD: Encyclopædia Britannica Inc. 2008. Online Edition.
- ^ "Greece Properties inscribed on the World Heritage List (17)". UNESCO. 24 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017.
