Hama, Suppiluliuma’nın 14. yüzyıl ortalarındaki Suriye seferinden sonra Hitit yönetimi altına giren eski Hamath kentinin günümüzdeki adıdır. Şehir MÖ 10. ve 9. yüzyıllarda bağımsız bir Geç-Hitit krallığının merkeziydi. Daha sonra Arami krallarının yönetimine girmişse de Hitit/Luvi kültürü etkisini uzun süre sürdürmüştür. MÖ 720 yılında Asur kralı II. Sargon şehri işgal ettiğinde, şehrin yöneticisinden “lanet Hititli” diye bahsetmekteydi.

Luvice yazıtlarla işlenmiş MÖ 9.yy.’dan kalma anıtsal taş bloklar Hama ve çevresinde bulunmuştur. Yazıtlı taşların dördü Hama’daki bazı evlerin duvarlarında kullanılmış halde bulunmuştur (HAMA 1-4). Bunlar, Hitit uygarlığının ve dilinin varlığı konusunda günümüz araştırmacılarının ilgisini çeken ilk buluntular arasında yer almaktadır. Taşlara ilk dikkat çeken kişi 1812 yılında bunları not eden J. L. Burckhardt’dır ancak detaylı bir çalışma yapmamıştır. 1870 yılında Amerikalı gezginler J. A. Johnson ve S. Jessup taşları fark etmiş, fakat yerli halk taşların doğaüstü güçlere sahip olduğuna inandığından yerlerinden alınmasına izin vermemiştir. Dr. W. Wright yazıtları 1872 yılında bölgenin yeni yöneticisinin yardımıyla İstanbul’daki müzeye taşıtmıştır. Yazıtlar Hama şehrinin kralları Urahilina ve oğlu Uratami’ye ait bina kitabeleridir. Urahilina, Asur kaynaklarında ismi İrhuleni olarak geçen Hama kralı ile aynı kişi olmalıdır ve özellikle MÖ 853 yılında Asur kralı III. Şalmanezer’i Karkar savaşında püskürten müttefik liderlerinden biri olarak bilinir.

1958 ve 1970 yıllarında bulunan diğer benzer bloklar Hama Müzesindedir (HAMA 6-7). HAMA 8 sadece bir antikacıdan elde edilen fotoğraftan bilinmektedir. Urahilina’nın bina kitabeleri tipinde bir yazıt olan HINES parçası 1924 yılında kuzey Irak’ta bulunmuştur, ancak Hawkins bunun antik çağda baska bir Hama yazıtından kopyalanmış olabileceğini öne sürmüştür. Urahilina’ya ait anıtsal yazıtlar Restan, Qalat el Mudiq, ve Tall Šṭīb’de de bulunmuştur.

Danimarkalı arkeologlar tarafından 1931-38 yıllarında Hama kalesinde yapılan kazılarda da çeşitli Geç Hitit dönemi stel, ortostat ve kapı aslanları ortaya çıkarılmıştır. Buluntuların çoğu Hama Müzesinde olmakla beraber bazı küçük fragmanlar Kopenhag’da Danimarka Milli Müzesindedir.

Hitit Anıtları – Hama

Hama
حَمَاة
City
Clockwise from top:
Hama skyline, Norias of Hama, Azem Palace, Al-Hassanein Mosque, Nur al-Din Mosque, Khan Rustem Pasha
Nicknames: 
Mother of Norias (أم النواعير)
City of Abulfeda (مدينة أبي الفداء)
Hama is located in Syria
Hama
Hama
Location in Syria
Hama is located in Eastern Mediterranean
Hama
Hama
Hama (Eastern Mediterranean)
Hama is located in Asia
Hama
Hama
Hama (Asia)
Coordinates: 35°08′N 36°45′E / 35.133°N 36.750°E / 35.133; 36.750
CountrySyria Syria
GovernorateHama Governorate
DistrictHama District
SubdistrictHama Subdistrict
First settled1500 BC
Government
 • GovernorMahmoud Zanubua[2]
Elevation
305 m (1,001 ft)
Population
 (2023 census)
 • Total996,000[1]
 • Ethnicities
Syrians
 • Religions
Sunni Islam
Syriac Orthodox Church
Greek Orthodox Church
Demonym(s)Arabic: حموي, romanizedḤamwi
Time zoneUTC+2 (EET)
 • Summer (DST)UTC+3 (EEST)
Area code(s)Country code: 963
City code: 33
GeocodeC2987
ClimateBSk
Websitewww.ehama.sy

Hama (Arabic: حَمَاة Ḥamāh, [ħaˈmaː]; Syriac: ܚܡܳܬ, romanizedħ(ə)mɑθ, lit.'fortress'; Biblical Hebrew: חֲמָת, romanized: Ḥămāṯ) is a city on the banks of the Orontes River in west-central Syria. It is located 213 km (132 mi) north of Damascus and 46 kilometres (29 mi) north of Homs. It is the provincial capital of the Hama Governorate. With a population of 996,000 (2023 census), Hama is the fourth-largest city in Syria after Damascus, Aleppo and Homs.[3][4]

The city is renowned for its seventeen norias used for watering the gardens, which are locally claimed to date back to 1100 BC. Though historically used for purpose of irrigation, the norias exist today as an almost entirely aesthetic traditional show.

  1. ^ "2023 official census". cbss. Retrieved 3 January 2024.
  2. ^ "President al-Assad issues decrees on appointing new governors for eight Syrian provinces". Syrian Arab News Agency. 20 July 2022. Retrieved 15 August 2022.
  3. ^ Updated: Your Cheat Sheet to the Syrian Conflict. PBS.
  4. ^ "Hamah (Syria)". Encyclopædia Britannica. Retrieved 3 June 2013.