Tripolis
Tripolis ad Maeandrum olarak da bilinir.
- Tür: Antik Kent, Ören Yeri
- Tema: Arkeolojik Kazılar
- Kültür: Antik Yunan, Bizans, Helenistik, Lidya, Roma
- Yüzyıl: 1. yy, 13. yy, MÖ 55. yy
- Bölge: Türkiye, Ege Bölgesi, Denizli, Buldan, Yenicekent
Büyük Menderes Nehri’nin kenarındaki Tripolis verimli Çürüksu Ovası’nın kuzey doğusunda bugünkü Denizli İli, Buldan İlçesi, Yenicekent Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Tripolis’in bir kent olarak geçmişi Helenistik Dönem’e dayandırılsada, kentin doğu ve güneydoğusunda yer alan Hamambükü ve Yenice Höyük’te gerçekleştirilen yüzey araştırmalarında elde edilen arkeolojik materyal kentin konumlandığı alandaki yerleşim izlerinin Geç Neolitik- Erken Kalkolitik Dönem’e (MÖ 5500) dayandığını kanıtlamaktadır. Son yerleşim izlerinin ise MS 13. yy a ait olduğu Tripolis’te antik döneme ait kalıntılar yaklaşık 281 hektarlık alana yayılmaktadır.
Helenistik Dönem’de ilk kez Apollonia ismi ile kurulan kent kısa süreli olarak Triumvir Marcus Antonius’un MÖ 41’de Küçük Asya’ya yaptığı ziyaret esnasında Antoniopolis olarak adlandırılmıştır. İmparator Augustus Dönemi’nden itibaren ise kentin ismi üç küçük topluluğun ya da yerleşimin oluşturduğu (synoikismos) bir kent/polis anlamına gelen Tripolis olarak son kez değiştirilir. Lydia Bölgesi’nin sınır kentlerinden biri olan Tripolis’in statejik ve jeopolitik anlamda oldukça önemli bir noktada konumlandığını gösteren en önemli veri, ticaret yollarının geçiş güzergahında yer almasından kaynaklanmaktadır. Smyrna, Pergamon ve Ephesos gibi antik çağın önemli kentlerinden başlayan ticaret yolları Tripolis’te birleşir ve Hierapolis, Laodikeia üzerinden geçerek Anadolu’nun doğu ve güney bölgelerine ulaşır.
Kent en ihtişamlı çağını Roma Dönemi’nde yaşamıştır. MS 1. yy da yaklaşık 60×45 m ölçülerindeki adaların/insula etrafını çeviren cadde/plateia ve sokaklardan/stenopos meydana gelen ızgara tipinde bir plana sahiptir. Tripolis’te gerçekleştirilen çalışmalarla tespit edilen Tiyatro, Stadium, Hamam- Gymnasium, Nymphaeum, Agora gibi kamu binalarının yanı sıra sivil mimariye ait yapı tipleri; Antik Çağ insanlarının doğa, çevre, doğal kaynaklar, şehir planlaması, estetik ve mimari ile ilişkisini, günümüz insanlarının çıplak gözle algılamasını sağlayan önemli bilgiler sunmaktadır.
Pamukkale Üniversitesi Tripolis Kazısı Resmi Web Sitesi
Greek: Τρίπολις | |
.jpg) | |
  Shown within Turkey | |
| Location | Turkey |
|---|---|
| Region | Denizli Province |
| Coordinates | 38°03′N 28°57′E / 38.050°N 28.950°E |
.jpg)
Tripolis on the Meander (Greek: Τρίπολις, Eth. Greek: Τριπολίτης, Latin: Tripolis ad Maeandrum) – also Neapolis (Greek: Νεάπολις), Apollonia (Greek: Απολλωνία), and Antoniopolis (Greek: Αντωνιόπολις) – was an ancient city on the borders of Phrygia, Caria and Lydia, on the northern bank of the upper course of the Maeander, and on the road leading from Sardes by Philadelphia to Laodicea ad Lycum. (It. Ant. p. 336; Tab. Peut.) It was situated 20 km to the northwest of Hierapolis.
Ruins of it still exist near Yenicekent (formerly Yeniji or Kash Yeniji), a township in the Buldan district of Denizli Province, Turkey. (Arundell, Seven Churches, p. 245; Hamilton, Researches, i. p. 525; Fellows, Asia Minor, p. 287.) The ruins mostly date from the Roman and Byzantine periods and include a theater, baths, city walls, and a necropolis. An ancient church, dating back 1,500 years, has been unearthed in 2013.[1]
- ^ "Ancient church found in Aegean province of Denizli". Hürriyet Daily News. 13 August 2013. Retrieved 13 August 2013.