Typallia

Typalia Antik Kenti Antalya merkeze 27 km mesefade Çitdibi Köyü Karabel mevkiinde yer alan bir Likya kentidir. Antik kent “Lykia” ve “Pisidia” arasındaki sınırda yer aldığından, hangi birliğe ait olduğu konusunda arkeologlar arasında tartışmalı bir şehirdir. Kitanaora’dan başlayan ve Kosara üzerinden Trebenda’ya doğru devam eden Antik Roma Yolu üzerinde yer almaktadır.

MÖ 500 – MS 300 arasında üç dönem (Helen Öncesi, Helen ve Roma) varlığını sürdüren ve üç Pisidia şehri olan Trebenda, Typallia ve Onobara ile birlikte Termessos ile siyasi birlik oluşturan kent, bir garnizon yerleşkesidir. 1994 yılında Patara’da bulunan ve MÖ 41-51 yılları arasında Likya bölgesinin yol sistemini de gösteren “Stadiasmus Patarensis” (SP) adlı Roma devlet kaydında, Typillia Antik Kenti’nin adının geçmesi, kentle ilgili en önemli belgelerden biridir.

Typallia Antik Kenti’nin adının geçtiği ikinci önemli belge ise St. Mitchell tarafından Bayat Köyü’nde yapılan survey sırasında Termessos ve Isında antik kentleri arasında bulunmuş, İÖ 30 yıllarına tarihlenen bir yazıttır. Yazıttın Typallia Komutanı Trokandas için Termessos şehrinin verdiği onur belgesi olduğu anlaşılmaktadır.  Yazıtta Termessos şehriyle siyasi bir birlik oluşturan Typallia şehir devletinin,  Galatlarla Sandaliotlar  (Sandalion halkı) arasındaki savaşta destek sağlamak için askeri birlikler gönderdiği ve başta Trokandas olmak üzere, savaşa katılan Typallialıların bu çalışmaları sırasında büyük yararlılıklar gösterdikleri anlaşılmaktadır. İbaresi yer almaktadır.

Konumu itibariyle kartal yuvasını andıran muhteşem bir manzaraya sahiptir. İlk başlatılan periyodik yüzeysel araştırmalarda dekoratif semerdam biçimli sarkofajlar, hamam yapısı, çok sayıda çiftlik evi, zeytinyağı işlikleri, tarım alanları, kireç taşından yapılmış mezarlar, bazı sur kalıntılarına rastlanmış, kentte herhangi bir arkeoloji kazı yapılmamıştır.

Ancient Lycian town

Typallia was a town of ancient Lycia.^[1]

Its site is located on a rocky hill called Asarlık Tepe near the modern village of Çitdibi.

It is on the ancient road between Trebenna and Kitanaura as is clearly recorded on the Miliarium Lyciae. The inscriptions on the sarcophagi record the name of the settlement which was localised for the first time by İplikçioğlu.^[2] He also determined that the settlement formed a sympoliteia together with Termessos.

The acropolis is on top of the hill and on its south slopes is the settlement. The entrance to the acropolis is cut into the bedrock.

On the southeast slope of the acropolis are the reasonably well-preserved baths, still standing to the level of the upper walls.^[3] It comprises three rooms side by side and is a good example of Roman period provincial baths. The walls were plastered inside and out and the white marble plaques and marble plate fragments establish beyond doubt the function of this building.^[4]

1. ^ Richard Talbert, ed. (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press. p. 65, and directory notes accompanying. ISBN 978-0-691-03169-9.
2. ^ B. İplikçioğlu – V. Çelgin – G. Çelgin, Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV (in print); B. İplikçioğlu, “Doğu Likya’da Epigrafik Araştırmalar”, Symposium on Lycia 2006, I, 328.
3. ^ Çevik, Nevzat (2008). "Northeast Lycia. The New Evidence - The Results from the past ten years from the Bey Mountains Surface Surveys". Adalya. 11: 199.
4. ^ Çevik, Nevzat; Varkıvanç, Burhan (2004). "An Evaluation of the Roman Rural Baths of Lycia in the Light of Two New Examples from Trebenna and Typallia". Adalya. 7: 223–250.