Sebaste

https://sebasteantikkenti.com/

Sebaste Antik Kenti, Uşak il Merkezine 38 km, Sivaslı İlçesinin ise 2 km güneyinde Selçikler Köyü’nde yer almaktadır. Yerleşim konumu sebebiyle eski çağlardan itibaren oldukça önemli bir merkezdir. Sebaste, Akmonia ve kuzey ticaret yolu (Sardeis’ten Smyrna’ya) ile Eumeneia ve güney ticaret yolunu (Ephesos’tan Lykia’nın kıyı kesimlerini) birleştiren merkezi bir konumda yer almaktadır. Bir yandan Gediz Irmağı (Hermos) ve yukarı havzasındaki kollarından Banaz Çayı (Sindros), diğer yandan Büyük Menderes’e (Meanderos) karışan kollarla sulanan bölge verimli topraklara sahiptir. Sebaste, Phrygia Bölgesi sınırlan içerisinde bulunurken MÖ 5. yüzyılda bölgenin ikiye ayrılması ile birlikte Megale Phrygia sınırlan içerisinde yer almıştır. Bir dönem Pers egemenliği altında kalan bölge, Hellenistik Dönem’de Antigonos tarafından yönetilmiş, daha sonra ise Bergama krallığı idaresi altina girmiştir. MÖ 133’den sonra ise Roma Imparatorluğu egemenliğine girmiştir. MS 360’lardan sonra ise bölge Phrygia Pacatiana olarak adlandınlmıştır. Günümüzdeki ismiyle Selçikler yerleşimini Sebaste kentine ilk defa lokalize eden Hamilton’dır. Hamilton, Selçikler’deki eski caminin duvarındaki yazıtta Sebaste isminin yer aldığını görmüştür. Ayrıca kiliseler bölgesindeki başka bir yazıtta da kentin isminin tekrar geçtiği görülmüştür. Ramsay, Sebaste kentinin lokalizasyonu için çok fazla yazıt bulunmasından dolayı Selçikler, Sivasli ve Pınarbaşı köyü arasını kapsayan bölgede olduğunu belirtmektedir. Sebaste kelimesi Roma İmparatoru “Augustus’a yakın olan sadık olan” anlamında kullanılan Latince kelimedir. İmparator Augustus’un bu kenti Apollon kehanet merkezine danışarak MÖ. 20 yilında kurmuş olduğu ele geçen yazıttan bilinmektedir. Selçikler ve çevresinde yapılan yüzey araştırmalarında ele geçen yazıtlardan anlaşıldığı kadarıyla polis, strategos (Ordu komutanı), agoranomos (Pazar alanlarının kontrol eden kişi), adlannın geçmesi buranın önemli bir kent olduğunu göstermektedir. Ayrıca Hierokles listelerinde Sebaste, Phrygia Pacatiana’nın piskoposluk merkezleri arasında gösterilmektedir.

Kentin keşfi 1963 yılında İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ne gelen bir şahsın elinde bulunan estampajı yapılmış aziz tasvirlerini Müze yetkililerine göstermesi ve bunlar hakkında bilgi almak istemesiyle başlamıştır. Şahıs tasvirlerin önemli olduklannı anlayınca daha fazla bilgi vermeden Müzeyi terk etmiştir. Daha sonra ise 1964 yılında Bursa Müzesi Müdürü satın almak istediği eserler için İstanbul Arkeoloji Müzeleri ile temasa geçmiş. Müze yetkilileri bu eserlerin daha önce İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ne estampajları getirilen eserler olduğunu anlamış ve kısa bir araştırma sonucunda eserlerin Uşak ili-Sivaslı ilçesi. Selçikler Köyü’nden getirildiği tespit edilmiştir. Selçikler Köyü’nde acilen kurtarma kazısı yapılması gerektiğini anlayan Dr. Nezih Firatlı ve ekibi 1966-1978 yıllan arasında İstanbul Arkeoloji Müzeleri adına 13 sezon süren kazılar gerçekleştirmiştir. Bu çalışmalarda Bizans Dönemi’ne tarihlenen iki adet kilise yapısı ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca kiliselerin yakın çevresindeki iki tümülüste ve köy merkezindeki höyük’te kazı çalışmaları yapılmıştır. Selçikler Beldesi’nde, şu ana kadar yapılan çalışmalarda bölgenin yerleşim tarihinin Geç Neolitik Dönemlerden günümüze kadar kesintisiz olarak devam ettiğini göstermektedir. Günümüzde Sebaste Antik Kenti’nde çalışmalar Uşak Ünivesitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim üyelerim tarafından, 2017 yılında Kültür Varlıklanı ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nden alınan izin ile başlatılmış ve günümüzde halen devam etmektedir.