Adile Hatun Camii
- Tür: Cami
- Tema: Kadın Baniler, Yeniden İhya Edilen Yapılar
- Kültür: Osmanlı
- Yüzyıl: 18. yy
- Bölge: Irak, Bağdat
- Durum: Erişilebilir
Adile Hatun Camii (Arapça: جامع عادلة خاتون) Bağdat, Irak’ta bulunan tarihi bir camidir. Aslen Irak Memlük Devleti hükümdarı Ahmed Paşa’nın kızı ve Süleyman Ebu Leyla’nın eşi Adila Hatun tarafından kurulmuş ve inşa edilmiştir. Bağdat’ın el-Rusafa semtinde, el-Ayvadiyye mahallesindeki (şu anda Doktorlar Mahallesi) el-Serafiye Köprüsü’nün hemen yakınında yer almaktadır.
Adile Hatun, Irak Memlük Devleti’nin kurucusu Hasan Paşa’nın oğlu Ahmed Paşa’nın kızıydı. Süleyman Ebu Leyla ile evliydi ve projeleri ve iyi işleri ile tanınıyordu, buna el-Adiliyye Camii gibi camilerin ve onun adını taşıyan bu caminin inşası da dahildi. Cami “Adile Hatun Büyük Camii” olarak adlandırıldı ve başlangıçta Souk al-Safafeer’in girişine yakın el-Ma’mun Caddesi üzerinde, şu anda Bağdadi Müzesi olan binanın karşısında yer alıyordu. 1962 yılında Abdülkerim Kasım hükümeti, bulunduğu caddeyi genişletmek amacıyla eski camiyi yıktı. Aynı yıl yıkıldıktan sonra cami şimdiki yeri olan el-Serafiye bölgesinde yeniden inşa edildi ve selefiyle aynı adı aldı.
Irak Savaşı sırasında cami, mezhep çatışmaları nedeniyle vandalizm eylemlerine maruz kalmış ve 2006 yılında bir grup silahlı adam tarafından El-Askeri Türbesi’nin bombalanmasının ardından caminin bazı bölümleri mezhepçi milisler tarafından tahrip edilmiştir. Bu durum caminin kapanmasına yol açmış, daha sonra 2007 yılında Sünni Vakıf Ofisi tarafından açılmıştır. Şu anda camide Cuma namazları ve beş vakit namaz kılınmakta ve cami Irak’taki Sünni Vakıf Ofisi tarafından yönetilmektedir.
Caminin 500’den fazla ibadetçiyi ağırlayabilen geniş bir musallası (namaz salonu) vardır. Sarımsı tuğlalardan ve mavi Kaşani tuğlalarından inşa edilmiştir. Kapının üst kısmında “Seyyide Adila Bint Ahmed Paşa Camii, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından Hicri 1382/Miladi 1962 yılında yenilenmiştir” yazmaktadır. Ayrıca kuzeydoğu tarafında küçük bir kapı daha vardır. Üstte Kaşani tuğlalarla yazılmış “Adila Hatun Camii 1382 H/1967 M.” Mabedin musallasına gelince, dikdörtgen şeklindedir, genişliği on bir metre ve uzunluğu on sekiz metredir ve pencerelerle çevrilidir. Dua alanının zemini Irak halılarıyla döşenmiştir ve musallanın ortasında, üzerinde caminin musallasının mavi kubbesinin durduğu dört beton kemerli sütun bulunmaktadır.
Adila Khatun Mosque, Wikipedia
Bağdat Valisi Hasan Paşazâde Ahmed Paşa’nın kızı Adile Hatun tarafından yaptırılmıştır.