Kaya mezar odaları ilçenin batısındaki yamacın doğu tarafında (TOKİ konutları’nın 5m’alt kodunda) bulunmaktadır.

1 No’lu Kaya Mezar Odası: Akçadağ İlçe merkezinin batısında Kültür Mahallesi, Aktepe Mevkii’nde sıra kayalık alanda bulunmaktadır. 1,50 x 1,10 ölçülerindeki ana girişten içeri girilir. Mezar odasında orta boşluğun sağ-sol ve karşısında ölü yatağı (kline) bulunur. Boşluğun 1 m. kadar üstünde yine kemerli nişlerin içinde aynı biçimde klineler yer almaktadır. Mezarın dıştan girişi tahribata uğramıştır. Mezar odasının girişinin dıştan her iki tarafında ana kaya yontularak birer basamak oluşturulmuştur.

2 No’lu Kaya Mezar Odası: Akçadağ İlçe merkezinin batısında Kültür Mahallesi, Aktepe Mevkii’nde sıra kayalık alanda bulunmaktadır. 1 No’lu kaya mezar odasının 9-10 m. kadar kuzeydoğusundaki ana kaya kütlesi üzerinde oyulmuştur. Girişi 70 x 80 cm. ölçülerinde olup girişin üst bölümünde alt bağlantısı kırılmış bir havalandırma deliği vardır. İçerde kare planlı orta boşluğun sol-sağ ve karşısında kemerli nişte birer kline oyulmuştur. Batı yönündeki klinede tahribatın yanı sıra; sonradan doğu duvarından delik açılarak 3 No’lu odaya geçiş açılmıştır. Kaya mezar odasının güney dış tarafında iki basamak görülmektedir.

3 No’lu Kaya Mezar Odası: 2 No’lu kaya mezar odasının 2 m. kuzeybatısındadır. 70 x 70 cm. lik girişten içeri girilir. Dikdörtgen planlı orta boşluğun sol-sağ ve karşısında yerden 65 cm. yükseklikte kemer biçimli nişler içinde klineler oyulmuştur. Doğu duvarından 2 No’lu kaya mezar odasına sonradan giriş deliği açılmıştır.

4 No’lu Kaya Mezar Odası: 3 no’lu kaya mezar odasının 10 m. kadar kuzeybatısında sıra kaya üzerinde, dış giriş yarım ay nişli, 65 cm. derinlikte oyulan nişin üzerinde 65 x 20 cm. genişliğinde girişin üzerinde havalandırma deliği vardır. Oda orta boşluğunun sağ ve sol ve karşısında 70 cm. üstte klineler vardır. Sol ve sağ klinenin alt bölümünde birer kline daha vardır. Bu bölüm büyük ölçüde tahrip edilmiştir.

5 No’lu Kaya Mezar Odası: 4 No’lu kaya mezar odasının 20 m. kadar kuzey batısındaki sıra kayalığın üzerine oyulmuştur. Giriş ve üst kısmının büyük bölümü tahribata uğramıştır. İçi taş ile doldurulmuştur. Girişin karşısındaki klinenin büyük bir bölümü tahrip edilmiştir.

6 No’lu Kaya Mezar Odası: Akçadağ İlçe merkezinin hemen batısındaki yamaçtaki bahçenin içerisindedir. Aktepe Kaya Mezar Odalarının (I-II-III-IV-V) 50 m. kadar kuzeydoğusunda ana kaya bloğunun üzerindedir. Kuzeydoğuya bakan giriş kemeri nişlidir. Giriş üstünde ise havalandırma deliği mevcuttur. Giriş yönünde 3 m. uzunluğunda 1 m. yüksekliğindeki alan parçalanarak tahrip edilmiştir. İç mekânda orta boşluğun sol ve sağındaki kemer niş oyularak klineler yapılmış klineler büyük ölçüde tahrip edilmiştir.
Mezarlar M.S. 2.-3. yy. a (Geç Roma Dönemi) tarihlenebilir. 1. Derece arkeolojik sit özelliği taşımaktadır

7 No’lu Kaya Mezar Odası: Akçadağ İlçesi, Kültür Mahallesi, Aktepe Mevkii 89 Ada, 88 parsel üzerinde bahçeli evin içerisinde, TOKİ konutlarına çıkan yolun sağındadır. (Aktepe Kaya Mezar Odaları I-II-III-IV-V-VI’ nın güney doğusunda) Kaya bloğu üzerinde girişi kemer nişlidir. 125 x 85 cm. ölçüsündeki girişten sonra odaya girilir. Orta boşluğun üç yönünde yarım ay biçimli nişlerde birer kline oyulmuştur. Arka duvarın güney köşesinde betonla tamirat izi vardır. Kuzey duvarına bitişik diğer Kaya Mezar Odası’na sonradan delik açılmıştır. Günümüzde mezar odasının girişi demir parmaklıklı kapıyla kapatılmıştır.

8 No’lu Kaya Mezar Odası: 7 No’lu odanın 1,5 m. kuzeyindedir. Girişi kemer nişli olup 118 x 80 cm. genişliğindedir. Girişten mezarın içerisine iki basamakla inilir. Orta boşluğun karşılıklı duvarlarına 40 cm. yükseklikte oyulmuş nişlerde birer kline mevcuttur. Güneybatı duvarından 7 No’lu mezar odasına geçiş deliği oluşturulmuştur. Girişi bahçe sahibince demir parmaklıklı kapıyla kapatılmıştır. Mezar odalarının her ikisi de Roma Dönemine tarihlendirilebilir.

9-10-11 Kaya Mezar Odaları Kültür Mahallesi, Aktepe Mevkii’nde 7 ve 8 No’lu kaya mezar odasının güneydoğusuna düşen kayalık alan üzerinde, TOKİ konutlarına çıkan yolun sol tarafındadır.

9 No’lu Kaya Mezar Odası: (89 Ada – 39 parsel) üzerinde kaya bloğundadır. Dıştan, yarım ay kemer nişli alınlığın ortasındaki 80 x 70 cm. ölçülerindeki girişten odaya girilir. Girişin üst bölümünde bir havalandırma deliği mevcuttur. Deliğin sağ ve solunda birer küçük oyuk bulunur. Odanın içi, kline ve orta boşluğu yoğun tahribata uğramıştır. İç güney duvarından diğer kaya mezar odasına delik açılarak geçiş sağlanmıştır.
10 No’lu Kaya Mezar Odası: 9 No’lu kaya mezar odasının 150 cm. kuzeyindedir. Girişi 90 x 55 cm. ölçüsünde olup iç mekân taş-toprakla doldurulduğundan boş olan 50 cm’ lik bölümü izlenebilmiştir.
11 No’lu Kaya Mezar Odası: 9 ve 10 No’lu kaya mezar odalarının 50 m. kadar güneyinde devam eden kayalıkta olup giriş kısmı doğuya bakmaktadır (89 ada – 44 parsel). Her iki mezarın bulunduğu ada içerisindedir. Bir tarafı bozulmuş kemerli niş üzerindeki 85 x 80 cm. ölçüsündeki girişten içeri girilir. Orta boşluğun yanları ve karşısında 15-25-45 cm. lik farklı yüksekliklerde oyulan niş içerisinde ölü yatağı-kanepesi (Kline) mevcuttur. Yan sekilerde tahribat gözlemlenmiştir.
12 No’lu Kaya Mezar Odası: 11 No’lu kaya mezar odasının 35 m. kadar güneybatısındaki kaya uzantısında olup giriş kısmı tamamen parçalanmıştır; 170 x 110 cm. ölçüsündeki ana girişin içerden yanları, karşısında yer alan klineleri ve orta bölüm kaçak kazılarla tahrip edilmiştir. İçeride insana ait kafatası parçaları, kemik parçaları izlenmiştir. Mezar odaları M.S. 2.-3. YY.’a tarihlenebilir.

✶ Medya