Lagina Propylon

Kutsal alanın güneybatı köşesinde yer alan propylon ile ilgili yazıtlarda burası için “propylon ve giriş yapısı” ifadesi kullanılmaktadır. Bunun içindir ki, burası sadece bir propylon olmayıp, aynı zamanda tören için düzenlenmiş giriş yapısı olarak değerlendirilmektedir. Kutsal alanın sınırlarını belirleyen peribolos üzerinde, bu propylonun dışında, kuzey ve güney duvarında olmak üzere iki pylon daha bulunmaktadır.

Propylonda Osman Hamdi Bey zamanında yüzeyde kazı yapılmış ve bulunan yazıtlar bir kenara alınmıştır. Propylondaki en detaylı kazı ve restorasyon çalışmasına 1993 yılında Prof. Dr. Ahmet Adil Tırpan döneminde başlamış ve 2009 yılına kadar devam etmiştir. Bugün yapı orthostat blokları seviyesine kadar ayağa kaldırılmış durumdadır. Giriş kapısının batı yönünde yarım yuvarlak giriş ve üç basamaklı bir alt yapı olmasına rağmen, doğusu in antis ve 10 basamaklı bir alt yapıya vardır. Batıdaki apsisli antalar hizasında 4, doğudaki antalar arasında ise iki sütun yer almaktadır. Burada sütunların tamamı Ephesos tipi kaideler ve Ion başlıklarına sahiptir. Propylon, sahip olduğu planı bakımından, şimdilik Anadolu’da bilinen tek yarım yuvarlak girişli örnektir.

Propylon yan duvarları üzerinde pek çok yazıt vardır. Bu yazıtlarda; Lagina Hekate Tapınağı’nda anahtar taşıyıcılığı yapanlar ile burada görevli rahip ve rahibelerin isimleri ile önemli kişilerin adları geçmektedir.

Propylon, kuzeybatı köşesindeki bir kapıdan stoaya geçilmekte ve propylonun doğu cephesinde yer alan on basamaktan inerek, taş döşeli bir yol ile altara doğru gidilmektedir. Kutsal alanda tören olduğu zaman izleyiciler propylondaki stoa kapısını kullanarak stoadaki töreni izleyecekleri yere ulaşmaktaydı. Törende görevli olanlar ise basamaklardan inip, taş döşeli yolu kullanarak altara doğru gidip, kendileri için ayırılan yerde duruyorlardı.  

Yapılan tespitlere göre burada daha önceki dönemlere ait bir propylon olmalıydı. Bugün kalıntılarını gördüğümüz giriş kapısı, mimari bezemeler ve kapı lentosu üzerinde bulunan yazıta göre İmparator Augustus Dönemi’nde MÖ 27 yılından sonra inşa edilmiş olmalıdır.

Stratonikeia ve Lagina Kazısı – Propylon

✶ İlişkili Yerler

Lagina

Antik Kent, Kutsal Alan