Süleymaniye Camii, Şam

Külliye yapılarından cami ile müştemilâtı Kanûnî Sultan Süleyman tarafından 962-966 (1554-1559) yılları arasında inşa edilmiş, II. Selim zamanında 1566-1567 yıllarında medrese ve arasta eklenmiş, hankah da 1576’dan sonra tamamlanmıştır. Külliyenin merkezini oluşturan caminin taçkapısı üzerinde metni Şemsî Ahmed Paşa’ya ait manzum kitâbede bâni olarak Kanûnî Sultan Süleyman’ın adı verilmekte, inşaatın 962’de başlayıp 966’da tamamlandığı belirtilmektedir. Nitekim İstanbul’daki Süleymaniye Külliyesi’nin inşaat defterlerinde 966’da (1559) inşaatı bitirilen Şam’daki camiye kurşun kaplamaların yollandığı kayıtlıdır. 

Kare planlı olan, tek kubbeyle örtülü caminin duvarları, Suriye’de Osmanlı döneminden önce yaygın biçimde görüldüğü gibi siyah bazalt ve beyaz kalker taşıyla alternatif biçimde örülmüştür. Yapının güneybatı ve güneydoğu köşeleri dıştan payandalarla takviye edilmiş, giriş (kuzey) cephesi Sinan dönemine ait başka camilerde yer alan çift revakla donatılmıştır. Dış revak sakıflı, iç revak yanlarda kubbeli, ortada tekne tonozlu olarak tasarlanmış, dışta mukarnaslı, içte baklavalı başlıklar kullanılmıştır. Harimin kuzeydoğu ve kuzeybatı köşelerinde yükselen tek şerefeli minareler konik külâhlarla sona erer. Yerel üslûpla başşehir üslûbunun birlikte gözlendiği taçkapı siyah-beyaz geometrik geçmelerden oluşan bir kuşakla çevrilidir ve klasik Osmanlı tarzındaki mukarnaslı kavsarası istiridye biçiminde bir yarım kubbecikle sonlanır. Mihraba ve minbere de aynı melez üslûp hâkimdir. Alt sıradaki pencerelerin üzerinde sivri hafifletme kemerlerinin aynaları sır altı tekniğinde yerel çinilerle kaplıdır. Hazîrede VI. Mehmed (Sultan Vahdeddin) ile sürgünde vefat eden hânedan mensuplarından ve son dönem ricâlinden bazı kimseler gömülüdür.

Kaynak: İslam Ansilopedisi

✶ İlişkili Yerler

Sultan Vahdettin Kabri

Kabir

Süleymaniye Medresesi, Şam

Medrese