İlk kez İngiliz Charles Fellow tarafından 1838 yılında ziyaret edilmiştir. 1842’de Xanthos’un pek çok önemli eseri Londra’daki British Museum’a götürülmüştür.

Eşen Çayı’nın (Antik dönem adı Xanthos) doğusundaki yüksek bir kayalık üzerine kurulan kentin yerleşim tarihinin MÖ 8. yüzyıla kadar geri gittiği tespit edilmiştir. Kent ile ilgili ilk yazılı belge MÖ 546’da Perslere karşı verilen mücadele ile ilgilidir. Herodot’a göre Pers askerlerinin eline düşmemeleri için eş ve çocuklarını öldüren Xanthoslu erkekler, ölene kadar savaşarak teslim olmamışlardır. Bu trajik olayın ardından kent dışında bulunan 80 aile geri dönerek Xanthos’u yeniden inşa etmişlerdir.

Ptolemaiosların yönetimine geçtiği MÖ 4. yüzyılda kentte önemli gelişmeler olmuştur. MÖ 2. yüzyılda kurulan Likya Birliği’nin başkenti olan Xanthos, MÖ 42’de Roma İmparatorluğu’nun yönetimi altına girmiştir. Roma döneminde Likya Bölgesi’nin akropolü olarak bilinen bölümü büyük oranda tahrip edilmiştir. Prokopios, İmparator Caesar’ın karşıtlarının işgaline uğradığında vaktiyle Pers kuşatmasında sırasında olduğu gibi kentlilerin yeniden toplu intihara kalkıştığını yazmaktadır.

Roma döneminde MS 1. ve 2. yüzyıllarda Xanthos’da görkemli yapılar inşa edilmiştir. MS 1. yüzyılın sonunda Lykia halkının metropolisi ünvanını alarak ayrıcalıklı bir konuma yükselen kent; 145 yılında gerçekleşen büyük bir depremle büyük ölçüde tahrip olmuş, bu tarihten sonra Myra ve Patara kentleri ön plana çıkmaya başlamıştır.

5.-6. yüzyıllarda Hristiyanlaşan ve piskoposluk merkezi olan Xanthos’ta, 5. yüzyıl boyunca kilise ve malikanelerin inşa edilmiştir. 7. yüzyıla kadar zenginliğini koruyan kent, 655 yılında Sasanilerin hâkimiyeti altına girmiştir. Büyük depremler ve Arap saldırıları karşısında Roma döneminden beri kullanılmayan surları yeniden onarılmıştır. 7. yüzyılın sonlarından itibaren terk edilen kentte 11.yüzyılda yeniden yerleşim başlamış ve kiliseler onarılmıştır.

1071 Malazgirt Zaferi’nden sonra bölgede Türkler görünmeye başlamış, özellikle 1176 Miryokefalon Zaferi’nin ardından Kınık boyu Türkleri bölgeye yerleşerek Xanthos kentinin hemen altına Kınık yerleşimini kurmuşlardır. 13. yüzyılda çıkan büyük bir yangından sonra Xanthos tamamen terk edilmiştir. Rodos adasında isyan çıkartan Rumlar, yüzyılda padişah emriyle Xanthos’a sürülünce kentte antik dönem kalıntılarına ait taşların ev yapımlarında kullanıldığı yeni bir yerleşim dönemi başlamışsa da kısa süre sonra kent yeniden terk edilmiştir.

✶ Medya
Xanthos
Xanthos • Caner Cangül • 2021 • 🔎
Xanthos • Charles Fellows • 1839 • Kaynak • 🔎

✶ İlişkili Yerler

✶ Kaynaklar