Kızöldün Tümülüsü

Biga’nın yaklaşık 4 km. kadar kuzey doğusunda bulunan Gümüşçay beldesinde Kızöldün Tepesinde 1994 yılında Çanakkale Arkeoloji Müzesi arkeologları tarafından yapılan kurtarma kazısında MÖ 520-500 yıllarına tarihlenen şimdiye kadar Anadolu’da bulunmuş ve üzerinde kabartmalı frizlerin yer aldığı en erken tarihli taş lahit ortaya çıkmıştır. Üzerindeki tasvirlerden dolayı “Polyksena Lahti” de denilen lahit Prokonnesos (Marmara Adası) mermerinden yapılmıştır. Lahdin uzunluğu: 3.22 cm, genişliği: 1.60 cm, yüksekliği: 1.78 cm.dir. Bir sanduka ve kapaktan oluşur. Kapak üstü büyük, yassı dörtgen mahvalı kiremit tasvirleriyle bezelidir. Onun altında yumurta dizisi boncuk dizisi diş kesimi ve geniş bir silmeden sonra ikinci bir yumurta dizisi yer alır. Kabartmalar lahdin dört tarafını kaplamaktadır. Lahitte işlenmemiş bazı kısımların bulunması bize gömünün tamamlanmadan yapılmış olduğunu gösterir. Muhtemelen tüm lahit boyalıydı. Polyksena Lahdin’de yer alan kabartmaların ana konusunu genç bir kızın ölümü nedeniyle gerçekleşmemiş düğünü oluşturmaktadır. Belki bölgeye hükmeden tiranın evlenmemiş soylu genç kızının mezarıdır (Reinsberg 2001:71).

Bu lahitten başka, tepenin üst yüzeyinin 50 cm. altında ikinci bir lahit daha bulunmuştur. Bu, mermerden yapılmış, 190x90x60 cm ölçülerinde, dörtgen bir tekne ile semerdam biçimli kapağı olan bezemesiz bir lahittir. içinde 11 yaş civarında ölen tek iskelet vardır. Daha önce bulunamaması nedeni ile ölü hediyelerin situ durumunda ele geçmiştir. İskelet kuzey-güney istikametinde sırt üstü uzatılmıştır. Üzerinde beyaz renkli katılaşmamış halde bir sıvı (kireç olabilir) ele geçmiştir. Bu sıvı içinde kalan iskelet kesimleri erimiş durumda bulunmuştur. Takıların tümü altındır.Kulaklarda dört çift altın küpe, kollarda, uçları geyik başları ile sona eren, halka şekilli ince birer altın bilezik, boyun çevresinde, her iki ucu aslan başlı toka kısmı ile bağlanan, üzerleri volüt kabartma bezekler ile süslü dörtgen altın telkari işli kırmızı renkli frit boncuklar ile altından yapılmış kozalak biçimli boncuklardan oluşan bir gerdanlık bulunmuştur. Başın sol tarafından camarybalos ile ahşap bir figürün: ayak ucunda ise geyik başlı küçük gümüş bir kepçe ve küçük gümüş bir tabak durmakta idi. Ayrıca pişmiş toprak alabastron ile testiler de vardır. Bu küçük lahit bir kız çocuğuna ait olmalıdır. Buluntular diğer lahit ile aynı seneleri vermektedir.

Kızöldün Tümülüsü – Biga-Pegai
Engin Gürsu

Çanakkale Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü tarafından 26.06.2020 tarih ve 6227 sayılı karar ile tescil edilmiştir.^[1]

Kaynak:

[1] Çanakkale İli, Biga İlçesi, Gümüşçay Beldesi, 1670 parselde yer alan Tümbetepe Tümülüsüne ilişkin Kurulumuzun 26.06.2020 tarih ve 6227 sayılı karar ve ekleri.pdf