Dulkadıroğulları’nın Osmanlılar’a tâbi son emîri olan Şehsuvar Bey’in oğlu Ali Bey H.925 (M.1519) yılında Balım Sultan Kümbeti’ni, H. 926 (M.1520) yılında da külliyenin bünyesindeki mescidi yaptırmıştır.

Bazı müellifler, mescidin yerinde Ak Cennet olarak anılan bir meydanın bulunduğunu, burada yeniçerilerin sefere çıktıklarında veya İstanbul’dan pîr evini ziyarete geldiklerinde törenlerin yapıldığını, mescidin ise II. Mahmud tarafından; Bektaşîliğin ilgası ve tekkenin Nakşibendiyye tarikatına devredilmesi üzerine şeyhülislâmlık makamının ısrarıyla 1250’de (1834-35) inşa ettirildiğini ileri sürmüşlerdir.

Günümüzde büyük ölçüde kabul görmekle birlikte bu iddia tamamen yanlıştır. Çünkü mescidin tasarımı, basık oranları, özellikle de ayrıntıları, Osmanlı mimarisinin henüz klasik üslûbun tam olarak teşekkül etmediği devresine, yani Mimar Sinan’ın Hassa başmimarlığı döneminden (1538-1588) öncesine aittir. Ayrıca mihrabı, basık köşe trompları ve üç merkezli kemeriyle, uzun süre Memlük Devleti’ne tâbi olan ve Memlük sanatının etkisinde kalan Dulkadıroğulları’nın bazı camilerindeki mihrapları andırmakta, mescidin önündeki son cemaat revakı ile Balım Sultan Kümbeti’nin girişindeki revakın aynı mimarın eseri olduğu ise ilk bakışta fark edilmektedir.

Nitekim külliyeyi, tekkelerin kapatılması ile (1925) onarımın başlaması (1958) arasındaki dönemde 1948’de ziyaret etmiş olan Cevat Hakkı Tarım, “Aşevinin yanındaki Cuma Camii’nin kitâbesi” başlığı altında günümüzde yerinde bulunmayan ve düzeltilerek aktarılan şu metni vermektedir: “Benâ hâze’l-mescid fî eyyâmi sultâni’l-a‘zam Selîm Şâh bin Bâyezîd Hân Ali bin Şehsuvâr Bek fî sene 926” (Bu mescidi Şehsuvâr Bey oğlu Ali, Bayezid Han oğlu ulu sultan Selim Şah zamanında 926 yılında yaptırdı).[1]

—–

1 M. Baha Tanman, Hacı Bektâş-ı Velî Külliyesi, TDV İslam Ansiklopedisi

✶ Medya
Hacı Bektaş-ı Veli Dergahı Tekke Camii
Hacı Bektaş-ı Veli Dergahı Tekke Camii • Engin MUTLU • 2017 • 🔎
Hacı Bektaş-ı Veli Dergahı Tekke Camii Kapısı
Hacı Bektaş-ı Veli Dergahı Tekke Camii • Engin MUTLU • 2017 • 🔎
Hacı Bektaş-ı Veli Dergahı Tekke Camii Harimi
Hacı Bektaş-ı Veli Dergahı Tekke Camii Harimi • Engin MUTLU • 2017 • 🔎
Hacı Bektaş-ı Veli Dergahı Tekke Camii Harimi
Hacı Bektaş-ı Veli Dergahı Tekke Camii Harimi • Engin MUTLU • 2017 • 🔎
Hacı Bektâş-ı Velî Camii
Hacı Bektâş-ı Velî Camii • Caner Cangül • 2017 • 🔎

✶ İlişkili Yerler