Osmancık ilçe merkezi Ulu Cami Mahallesinde, Ulu Caminin karşısında bulunan çeşme Baltacı Mehmet Paşa’nın yaptırdığı çeşmelerden geriye kalabilmiş tek örnektir. Kesmetaş malzemeden inşa edilen tek musluklu tek yüzlü yapı, kitabesine göre H.1117 (M.1705) tarihini taşımaktadır. Yol seviyesinin yükseltilmesi ile çeşmenin teknesi dahil alt kısmı, hemen kemer üzengilerine dek toprağa gömülmüştür.

Mermer üzerine işlenmiş, altışar satırdan oluşan üç sütun halinde düzenlenen kitabenin metni şöyledir:

Menba-i ayn-i ata maye-i ihsan u seha
Hazret-i sadri kerem pişe Mehmet Paşa

Eyleyüp mal-i firavan ile sarf-ı himmet
Şehr-i Osmancıgı bu ab ile kıldı ihya

Kati muhtaç idiler suya bu şehrin halkı
Vakıa hayrı azı m etti ol asaf hakka

Kızılırmak gibi içtikleri hunab idi hep
Bağrın ol teşnelerin yakmıştı kılleti ab

Vüzeradan nice hayır ehli murad etti veli
Birisi olmadı bu hayra muvaffak asla

Hamdülillah ki o düsturi salah endişe
Eyledi bu eseri paki müyesser mevlâ

Hele bir böyle sevab etti ki ta mahşere dek
Nuş edüp rahmet okurlar ona alâ edna

Çariyarın şerefi aşkınadır çeşme-i çar
Çar-ı enhar-ı cenan olana ruz-i ceza

Deli leb teşnelere Dürri daî tarih
Âb-ı selsali sebil etti Mehmet Paşa 1117.[1]

—–

1 Fügen İlter, Osmanlı Ulaşım Ağında Irmak Kenarı Bir Yerleşme: Osmancık, Türk Tarih Kurumu Belleten Dergisi, c. 52, 1988.