Balabaniye Medresesi

ünümüzde bir takım belli belirsiz kalıntıları dışında tamamen ortadan kalkmıştır. Nallı Medrese olarak da anılan eserin ne zaman ve kim tarafından yaptırıldığı kesin olarak bilinmemektedir. Mimari özelliklerine bakıldığında 14. yüzyıl yapısı olduğu gözlemlenmektedir. Dolayısıyla yapı Germiyanoğulları dönemine nisbet edilir. Yapı 1876’da Halveti tekkesine çevrilerek Balaban Paşa Tekkesi olarak anılmaya başlanmıştır.Medresenin halen görülebilen kalıntıları bugün özel mülkiyet içinde kalmaktadır.¹

Bilindiği kadarıyla Balabaniye Medresesi’nin inşa kitâbesi yoktur. Bugün Kütahya Müzesi’nde sergilenen kitâbe ise H. 1293/M.1896 tarihinde yapının Halveti Tekkesi hâline getirilişi ile ilgilidir. Osmanlı Türkçesişle yazılmış kitâbe beş satırdır:

1. Medrese iken ma’bed oldu tek perişan kalmadı
2. İstemez na’lin dervişler gelür yalın ayak
3. Dâhile târihin nev didi erenler evcden
4. Eyledi Hacı Hasan Sahib Efendi tekye bak
5. Ketebe el-fakîr Muhyî Efendizâde Feyzî Efendi.

1293

Eser, bu tarihte tekke hâline getirilirken bir tadilat geçirmiş de olabilir. Yapıya adını veren “Balaban” ya da “Balaban Paşa”nın kimliği meçhuldür. Fakat “paşa” ünvanı Osmanlılarda olduğu gibi Germiyanlılarda da kullanılmıştır.
.
Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivindeki vakfiye fihristinde “Kütahya’da Balaban Paşa Medresesi Vakfı” kaydı geçmesine rağmen vakfiyesi mevcut değildir. Buna karşılık, Osmanlı tapu tahrir defterlerinde ve evkaf defterlerinde adına rastlanmaktadır. Harabenin yanındaki hazirede birkaç mezar taşı dikkati çeker.²

1. Kayıp Kütahya ↩︎
2. Osman Uysal, “Kütahya ve Bolvadin’de Ortadan Kalkan İki Yapı“, DTCF Dergisi, 1993 ↩︎