Tekke Camii, Mardin ili, Artuklu ilçesi, Gül Mahallesi’nde yer almaktadır. Avluya girişin sağlandığı açıklığın üst kısmındaki kitabede, yapının H. 1285 (M. 1868) yılında Mağribli Baba Hacı tarafından onarıldığı yazmaktadır. Yığma teknik ile inşa edilen camide, düzgün kesme taş kullanılmıştır. İlk kullanımı medrese olan, dikdörtgen bir alana oturtulmuş 2 katlı yapı, günümüzde ise cami ve mesken olarak kullanılmaktadır. Harim mekânına geçiş, revaklı avlunun güneyinde bulunan yarım daire kemerli giriş ile sağlanmaktadır. Bu girişin üzerinde Arapça yazılmış bir kitabe yer almaktadır. Doğu-batı yönünde 9,30m ve kuzey-güney yönünde 5,15m ölçülerinde olan harim mekânı, dikdörtgen planlıdır. Harim mekânının güneyinde, genişliği 1,25m, derinliği 0,65m ve yüksekliği ise 1,75m ölçülerinde olan bir mihrap yer almaktadır. Üzeri beşik tonozlu olan camide, çeşitli biçimlerde pencere açıklıkları ve nişler bulunmaktadır. Harim mekânının güneydoğusunda merdiven ile inilen çilehane mevcuttur. Dikdörtgen planlı ve üzeri beşik tonozlu olan çilehane, 3,0m (doğu- batı)x4,40m(kuzey-güney) ölçülerindedir. Caminin kuzeyinde bulunan dikdörtgen planlı revaklı avluya giriş, doğu-batı doğrultusunda 13,60m, kuzey-güney doğrultusunda 12,70m ölçülerinde olan ve avlunun doğusunda bulunan, yarım daire kemerli geçiş ile sağlanmaktadır. Dikdörtgen formlu kapının kuzeyinde Arapça yazılmış kitabe bulunmaktadır. Ortasında çokgen formlu havuzu bulunan avlunun, doğu ve batısında derslikler ile öğrenci odaları yer almaktadır. Dikdörtgen planlı derslikler ve öğrenci odalar beşik ve çapraz tonoz ile örtülüdür. Avlunun kuzeyinde, doğu-batı yönünde 10,75m ve kuzey-güney yönünde 4,75m ölçülerine sahip, dikdörtgen planlı üzeri çapraz tonozlu mekânda selsebil bulunmaktadır. İki bölümlü havuzdan oluşan selsebilin çeşme nişi, sivri kemerli olup, doğu ve batı yönlerinde dikdörtgen biçimli kaş kemer yer almaktadır. Avlunun kuzeydoğusunda hela, kuzeybatında ise türbe bulunmaktadır. Üzeri beşik tonozlu olan türbe, 2,40m (doğu-batı) x5,20m (kuzey-güney) ölçülerindedir. Türbede bulunan 3 adet mezarın Şeyh Abdülkadir Geylani’nin torunlarına ait olduğu iddia edilmektedir. Medresenin 1. Kat’ına, avlunun güneybatısında bulunan giriş ile geçiş sağlanmaktadır. 2. Kat, “U” planlı teras özelliğine sahip olup öğrenci odalarından oluşmaktadır. 2. Kat’ın doğu cephesinde, çeşitli biçimlere sahip nişler içerisine alınmış pencere açıklıları söz konusudur. Restorasyon çalışması sonucu yapının tonoz yüzeylerinin boyandığı tespit edilmiştir. Boşalan derzler kireç esaslı sıva ile doldurulmuştur. Harim kısmında boya dökülmeleri ve taşlarda renk bozulması oluşmuştur. Avludaki revak payelerinde rutubetlenme ve biyolojik bozulmalar saptanmıştır. Avlu döşemelerindeki taşlarda yer yer malzeme kaybı ve renk bozulması tespit edilmiştir. Harim mekânına çıkan merdivenlerde, renk bozulması ve derzlerde biyolojik bozulma görülmektedir.1

  1. Mardin İli Kültür Envanteri, Cilt I, s. 32. ↩︎