Kdz. Ereğli Akheron Nekropolü

Akheron Nekropolü’nün bulunduğu alan, antik dünyanın en dikkat çekici kutsal coğrafyalarından biri olarak öne çıkar. Antik çağda Acheron Vadisi olarak bilinen bölge, Yunan mitolojisinde yeraltı dünyasına açılan geçitlerden biri olarak kabul edilmiş ve Herakles’in Kerberos’u yeraltından çıkarmak için indiği yerle özdeşleştirilmiştir. Bu mitolojik kimlik, bölgenin kültürel ve dini önemini artırmış; Heraclea Pontica antik kentinin manevi merkezlerinden biri haline gelmesine katkı sağlamıştır.

Bölgedeki mağaralar, antik dönemde yalnızca doğal oluşumlar olarak değil, aynı zamanda bir kehanet ve dini ritüel alanı olarak kullanılmıştır. Roma döneminde ise alan geniş bir nekropol olarak değerlendirilmiş; lahitler, taş sandık mezarlar ve çeşitli mezar yapı tipleri ile ölü gömme geleneklerinin izleri ortaya çıkmıştır. Bu kullanım Bizans döneminde de devam etmiş, mağaralar ve çevresi Hristiyanlık döneminde de kutsal alan niteliğini korumuştur.

Osmanlı döneminde yerleşim sürekliliğini koruyan bölge, modern dönemde ise bilimsel arkeoloji çalışmalarıyla önem kazanmıştır. Alan, 15.07.1996 tarih ve 4778 sayılı karar ile I. ve III. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescil edilmiştir. 2013 yılında Ereğli Arkeoloji Müzesi başkanlığında gerçekleştirilen kazılar, Roma dönemi nekropol dokusunu ortaya koymuş; ancak 1953–2009 yılları arasında kullanılan Ereğli–Kandilli demiryolu hattının mezarların içinden geçirilmiş olması büyük tahribat yaratmıştır. Bu durum, alanın korunması ve bilimsel belgelenmesini zorunlu hale getirmiştir.

Bu doğrultuda 2021 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izinleriyle, Ereğli Arkeoloji Müzesi başkanlığında ve Doç. Dr. Ahmet Bilir’in bilimsel koordinatörlüğünde kazı çalışmalarına yeniden başlanmıştır. Güncel çalışmalar, alanın çok katmanlı tarihsel gelişimini belgelemek, tahribat gören mezar yapıları üzerinde koruma ve kurtarma çalışmalarını yürütmek ve Akheron Nekropolü’nün antik dönemden günümüze kesintisiz kültürel önemini ortaya koymayı amaçlamaktadır[1].

[1] Bilir, A. (2022). Akheron Nekropolü Kazıları Ön Raporu. Ereğli Arkeoloji Müzesi Yayınları.

✶ İlişkili Yerler

Heraklea Pontiki

Antik Kent, Kent