Yanartaş Manastırı

Yanartaş Manastırı, 1837–1849 yılları arasında inşa edilmiştir. Yapının bulunduğu yerde, 1835 Ağustos depreminden önce Roma döneminde Azize Helena isteğiyle inşa edilmiş küçük bir kilise yer almaktaydı. Bazı yayınlarda, yapının 1835 yılında Rus elçiliğinin gönderdiği parayla yeniden inşa edildiği belirtilmektedir. İç mekânda yer alan freskolardan birinin yanında 1849 tarihi görülmektedir.

Yapı, doğu–batı doğrultuda inşa edilmiş bir kilisedir. Kilise üç nefli olarak düzenlenmiştir. Orta nef, yan neflerden daha geniş planlanmış ve ortasına günümüzde yıkılmış durumda olan bir kubbe yapılmıştır. Yapının batısında, beş gözlü ve iki katlı olarak düzenlenmiş bir narteks bulunmaktadır. Narteks revaklarını oluşturan kemerler bodur tutulmuş taştan ayaklara oturmaktadır. Narteksin tamamı beşik tonozla örtülüdür. Günümüzde dış duvarlar kısmen sağlamdır. İç mekânda sıva ve freskolar dökülmüş durumdadır. Ana kubbe yıkılmıştır.

Yapıdaki bezemeler sıva üzerine yapılmış freskolardan oluşmaktadır. Kilisenin kubbe pandantiflerinde İncil yazarlarının betimlemeleri yer almaktadır. Kubbenin güney ve kuzey duvarlarında Hristiyan ikonografisiyle ilgili tasvirler bulunmaktadır. Ana apsis kemerinin üzerindeki duvar yüzeyine baş melekler Cebrail ve Mikail anıtsal ölçülerde resmedilmiştir.

Yapının tamamında düzgün kesme taş kullanılmıştır. Yapının kitabesi yerinde değildir. Freskolardan birinin yanında 1849 tarihi bulunmaktadır. Kilisenin içinde okunamamış Rumca bir kitabe yer almaktadır.