Konya-Derbent güzergâhında yemyeşil kavak ağaçları arasında Elikesik adında tarihi bir han bulunur. Zamanın ve doğanın etkisiyle eski ihtişamını kaybetmiş olan Elikesik Han, 2007 yılından itibaren Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir. Böylece yakın zamanlarda büyük oranda yenilenen han aslına uygun olarak yeniden ayağa kaldırılmıştır. Elikesik Han’ın inşası ve banisiyle ilgili herhangi bir kitabe bulunmuyorsa da mimari yapısından hareketle eserin Anadolu Selçuklu Dönemi’ne ait olduğu tahmin edilir. Kesme taştan inşa edilmiş olan han, üç sahınlı kapalı kısmı ve açık avlu kısmından oluşur. Selçuklular’da çok rastlanan bu özelliği ile Elikesik Han; Altınapa, Horozlu ve Kuruçeşme Han ile aynı plan özellikleri taşır. Avlusunun doğu ve güney duvarlarına ilave edilen birimleri ve tali mekânlarıyla han-zaviye özelliği taşıyan han, bu yönüyle ender yapılar arasında yer alır. Handaki taşlarda, üzerlerinde kabartmalı ve işlemeli balık motifi bulunan bazı süslemeler dikkat çekicidir. Yemyeşil Başara Vadisi boyunca akan derenin kenarında yaklaşık 700 yıl önce inşa edilmiş bu mütevazı han, günümüzde Orta Çağ’daki özgün görüntüsünden uzak bir sükûnet içinde önünden gelip geçen yolcuları uzaktan selamlamaya devam eder. Derbent’e doğru giderken, vaktiniz müsaitse hanın kenarında bir mola vererek bu yapıyı ziyaret edebilir, duvarlarındaki süslemeleri detaylı olarak inceleyebilirsiniz. 1

13. yüzyılın ilk yarısında muhtemelen I. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde yapılmıştır. 2

Bu han, herhangi bir tarihi kaynakta bahsedilmemiştir ve onu bahseden tek seyyah Sarre olmuştur; Sarre, hana “Eli Kesik Han” adını vermiştir. Han, Kiepert’in haritasında “Eli-Kesik” olarak işaretlenmiştir. 3

Elikesik Han, 13. yüzyılın ilk yarısında Konya-Eğirdir yolu üzerinde inşa edilmiş küçük bir kervansaraydır. Doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen planlı avlusu ve üç sahınlı kapalı bölümü vardır; ortadaki sahın diğerlerinden daha geniştir. Tüm sahınların üzeri sivri tonozlarla örtülüdür. 4

  1. Elikesik Han – Konya Deneyim Platformu ↩︎
  2. Kurt, Erdmann: Das anatolische Karavansaray des 13. Jahrhunderts, p. 39-40, Han No. 5 ↩︎
  3. turkishhan.org – Elikesik ↩︎
  4. Esra Yılmaz, XII. ve XIII. Yüzyıllarda Tebriz-Antalya İpek Yolu Güzergâhı (Yüksek Lisans tezi, T.C. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2016), Sayfa 48 – PDF ↩︎

✶ Kaynaklar