Erenler Mezarlığı, Adapazarı

Sakarya İli’nin Erenler İlçesi’nde bulunan Adapazarı-Erenler Mezarlığı’nda bugüne ulaşabilen süslemeli Osmanlı mezar taşları, 19. yüzyıl başına aittir. Gerek şekil ve gerekse içerik bakımından vasıflı birer tarihî eser durumundadırlar. Ne var ki, Türkiye ve diğer İslam ülkelerinde cehalet kaynaklı ilgisizlik, hatta tahribat yüzünden bu eserler bugün büyük ölçüde korumasız ve bakımsız haldedir. Erenler Mezarlığı, Adapazarı’nın güney tarafında yer almaktadır. Buradaki Osmanlı mezar taşlarında rastlanan süslemelerde çoğunlukla bitkisel, nesneli ve yazılı bezemelerin oluşturduğu biçimler kullanılmıştır. Osmanlı mezar taşlarının dili, teşhis ve intak sanatlarıyla kendini anlatmakta ve adeta mezardaki ölüyü canlı bir kişi gibi sunmakta ve onu konuşturmaktadır. Bu suretle bir nesil, kendinden sonraki kuşağa kendi hayat tarzını aktarmakta ve onu ihtar etmektedir. Şâhidelerde kullanılan süsleme unsurları bütün diğer Osmanlı topraklarındakilerle benzer niteliklere sahiptir. Ancak bu şâhidelerin, taşın cinsi, bezeme unsurları ve ustalık kalitesi bakımından o zamanın Adapazarı halkının kültürel ve iktisadi seviyesini yansıttığı da bilinmelidir. Yani Rus, Balkan ve Dünya Savaşı’ndan çıkmış bir Osmanlı Milleti hemen bütün maddi-manevi varlığını bu savaşlarda yitirmiş durumdadır. Yaşanan tüm felaket veya trajedilere rağmen, kültürünü de olabildiğince korumaya çalışmıştır. Şâhidelerdeki edebî ve sanatsal öğeler bunun delili durumundadır.

www.atif.sobiad.com