Esbeki Manastırı
- Tür: Harabe, Kilise ve Manastır
- Kültür: Gürcü, Ortodoks
- Yüzyıl: 10. yy, 9. yy
- Bölge: Türkiye, Karadeniz Bölgesi, Artvin, Yusufeli
 Esbeki Manastırı'nın ana kilisesi olan bazilika. | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Darıca, Yusufeli |
| Koordinatlar | 40°43′25″K 41°47′56″D / 40.72361°K 41.79889°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Harabe |
| Mimari | |
| Mimari tür | Yapı kompleksi (manastır, kilise, şapel, sur) |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | 9-10. yüzyıl |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Taş |
Esbeki Manastırı (Gürcüce: ესბეკის კომპლექსი), tarihsel Tao bölgesinde Tivasor köyünde Gürcü Ortodoks manastırıdır. Bugün Artvin iline bağlı Yusufeli ilçesinde Darıca köyündedir. Günümüze kalıntıları ulaşmış olan manastır, ana kilise, bir ya da iki küçük kilise (şapel), sur ve başka yapılardan oluşuyordu.[1] Manastır adını Tivasor köyünün Esbeki mahallesinden almış ya da manastır bu mahalleye adını vermiştir.
Darıca köyünün Espek (eski adı Esbeki) mahallesindeki manastır Esbeki Kalesinin batısında yer almaktadır. Etrafı surlarla çevrili olan manastırın günümüze ulaşan bir kitabesi bulunmamaktadır. Ana kilisenin ait olduğu döneme bakarak manastırın 9-10. yüzyılda kurulduğu kabul edebilir.[1] Üç nefli bazilika planlı manastır kilisesinin örtü sistemi dışında kalan kısımları ayaktadır. Yapı yöredeki kiliseler içerisinde en fazla tahrip görenlerin başında gelir. Duvarlar büyük boyutlu, kaba yontulmuş taşlarla örülmüştür. Kilisenin güneyinde tek nefli, iki katlı mezarların da olduğu bir şapel bulunmaktadır. Şapel, doğu batı doğrultusunda beşik tonoz örtüye sahiptir. Doğu ve batı duvarlarında birer adet mazgal pencere açıklıkları yer almaktadır. Kuzeyde ve batıda farklı dönemlere ait sur duvarları, gözetleme kulesi, tek nefli şapel manastırın diğer yapılarıdır. Manastır, mezar şapeli dışında oldukça harap bir şekilde bugüne ulaşmıştır.[2][3]
- ^ a b Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), 2018, Tiflis, s. 25, ISBN 9789941478178.
- ^ "Esbeki Manastır Kompleksi". 27 Temmuz 2019. 26 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2019.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 65 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7