İnkaya Mağarası, Delice

İnkaya Mağarası, Balıkesir’in Dursunbey ilçesinin kuzeyinde, Delice Mahallesi’nin yaklaşık 5-6 km kuzeyinde, Kızıltepe Mevkii’nde yer almaktadır.

Bu mağaralara yer alan motiflerin avcılık ve dini ritüeller açısından kült merkezleri olarak kullanılmak üzere planlanmasının ardında bilinçli bir çaba olduğu görülmektedir. Neolitik Çağ’ın inanç ve ritüellerini yansıtan bu resimler yaşam, ölüm ve avcılık gibi temaları içermektedir¹

Mağara girişinin güneyinde, yan yana sıralanmış stilize insan figürlerinden oluşan dört kişilik bir grup yer almaktadır. Bu figürlerden ikisi kadın, diğer ikisi ise erkektir. Figürler, ikili gruplar hâlinde ve birbirlerinden bağımsız bir şekilde ayakta durmaktadır. Grubun sağ tarafında ise stilize edilmiş motifler sahneye devam etmektedir. Bu motifler, D. Yalçıklı tarafından anne karnındaki ceninin oluşumu, gelişimi ve doğum sürecinin stilize biçimde ifade edilmesi olarak yorumlanmıştır.

Mağaranın kuzey duvarında, 6.70 metre uzunluğunda ve 3 metre yüksekliğinde ikinci bir resim alanı yer almaktadır. Bu alanda, anlamlandırılamayan bitkisel ve geometrik desenler bulunmaktadır. Söz konusu sahnenin en üst kısmında V şeklinde bir motif ve bunun hemen sağında, yaklaşık 0,50 metre yüksekliğinde kıvrımlı yapısıyla yılana benzeyen bir şekil dikkat çeker. Bu sahnede, sapana benzeyen motifin sol uzantısında, kollarını yana açmış biçimde duran insan benzeri bir figür yer almaktadır. Sahnenin alt bölümünde ise buğday başağı ve haç motifine benzer bitkisel ve geometrik desenler görülmektedir. Benzer motiflere Van Kızların Mağaraları’nda da, özellikle 1 numaralı bölümde rastlanmaktadır; burada da gamalı haç figürleri yer almaktadır. Haçın içinde serpiştirilmiş noktalar, İnkaya Mağarası’ndaki motiflerle benzerlik gösterse de, aralarındaki fark noktaların içlerinin dolu veya boş olmasıdır. Bu desenler mağara duvarında sağa doğru devam etmektedir, ancak bu bölüm defineciler tarafından ciddi biçimde tahrip edildiği için desenler tanınamayacak hâle gelmiştir².

1. Two Neolithic Ritual Centers in East Mysia NW Turkey : The Baltalıin and İnkaya Caves, Derya Yalçıklı ↩︎
2. Uludağ’ın Tarih Öncesi Resimli Mağaraları, Mustafa Şahin ↩︎