Konursu Köyü Ulu Camii, Bayburt

Cami, Bayburt’un kuzeyinde, Bayburt-Çaykara yolu üzerindeki Konursu kasabası içinde bulunuyor. Eğimli arazide, kareye yakın ölçülerde, dört ahşap destekli, ahşap tavanlı cami, içten kırlangıç tavan yapılırken, dıştan kırma çatı ile örtülmüştür.

18. yy.’da inşa edilen Konursu Ulu Camii, dört ahşap destekli camilerin bölgesel mimariyle bütünleşmiş güzel bir örneği olarak gösteriliyor. Kırlangıç tavan, ceviz ağacından yapılan mahfil, minber ve vaaz kürsüsü ahşap işliğinin bölgesel özelliklerini üzerinde taşıması bakımından ilgi çekicidir. Kırlangıç örtü oniki sıradan olup ve büyükten küçüğe doğru kademeli olarak küçülen bir ahşap örtü şeklinde düzenlenmiş, örtünün merkezinde kalemişi süslemeye yer verilmiştir. Bölgesel örtü şekli olan kırlangıç tavan Türklerin Orta Asya’dan Anadolu’ya taşıdıkları binlerce yıllık bir geleneğin ürünüdür. Kesme taştan yapılan minaresi ise yeni olup sanatsal bir özellik taşımamaktadır.

Caminin yapım ve onarımları kitabelerle belirtilmiştir. Giriş üzerinde bulunan H.1227-M.1812 tarihli altı satırlık yapım kitabesi zamanla boyanıp sonra da temizlenmeye çalışılması esnasında bir hayli yıpranmış ve metni tam olarak çözülemez hale gelmiştir.

Güney cephedeki H. 1227-M.1812 tarihli üç satırlık dua kitabesi şöyledir:

Ve mâ tevfîkî illâ billah ve bihî nestaîn
İlahî lutf-ı fazlından kerem bâb küşâd eyle
Bu câmi sahibini âa Rab iki âlemde şâd eyle. Sene 1227

Üçüncü kitabe de güney cephesinin batı köşesine yerleştirilmiş H.1227-M.1812 tarihli bir dua kitabesi olup camiyi yaptıran Ali bin zade Ömer Ağa ismi yazmaktadır, kitabenin metni şöyledir:

Hüve’l- Hallâku’l- Bakî
Sâhibü’l- hayrât vel hasenât
Ali Bey (?) zâde Ömer Ağa. Sene 1227

Dördüncü kitabe kuşevinin üzerinde olup, metni şöyledir:

Sâhibü’l- hayrât vel hasenât ……….
Ömer Ağa. Sene ………..

Caminin içinde minber üzerinde bulunan H.1242-M. 1826/1827 tarihli tek satırlık beşinci kitabenin metni şöyledir:

“Maşâallah Lâ ilâhe illallah Muhammedü’r- Rasûlullah. 1242 Usta Mustafa.

Ayrıca, güney cephede pencere alınlığında ay yıldız altında H.1308 (M.1890/1891) tarihinin yazılı olduğu onarım kitabesi daha bulunmaktadır. Cami ile bağlantılı olan çeşme üzerindeki kitabe ile birlikte toplam yedi kitabesi bulunmaktadır.^[1]

—–

¹ Haldun Özkan, Bayburt Konursu Ulu Camii ve Çeşmesi, Sanat Dergisi, Sayı. 13, 2008.