Olympos Liman Anıt Mezarları

1990 yılında Antalya Arkeoloji Müzesi Başkanlığında yürütülen kurtarma kazıları sonucunda, “Liman Anıtsal Mezarları” adı verilen tonozlu anıt mezarlar ortaya çıkarılmıştır. MS 2. yüzyıla tarihlenen bu mezarlar MS 5. yüzyılda ikinci kez kullanılmışlardır. Birinci Liman Anıtsal Mezarı, ana kayanın oyulmasıyla elde edilmiş bir oda içinde yüksek bir podyum üzerine konmuş lahitten oluşur. Lahdin güneye bakan ön yüzündeki bir bölüm kırılmıştır. Olasılıkla burada tabula ansata içinde yazıt yer almaktaydıç Liman Anıtsal Mezarlarının ikincisi de ana kayaya oyularak oluşturulmuş iki katlı mekan içinde yer almaktadır.

Yüzyılın başında yapılan araştırmalarda tespit edilen ve yayımlanan, ancak bugün kayıp olan lento üzerinde yer alan yazıt şöyledir:
“Euporistos oğlu Aurelius Zosimos, yapısını kendisi, annesi, karısı çocukları, torunları ve dayısı Eudemos için yaptırdı.”

Girişin hemen önünde yer alan mozaik kaplı koridordan batıya doğru ilerlenip kuzeye dönüldüğünde, ikinci kata çıkan merdivenlereulaşılır. Alt katında iki lahit bulunmaktadır. Odanın doğusunda yer alan lahdin kapağının altında dört satırlık Yunanca yazıt yer almaktadır:

“Euporistos oğlu Olymposl’lu M(arcus) Aur(elius) Zosimos, lahti kendim ve karım Aur(elius) Arete ve kızımız Aur(elia) Olypias ve oğullarımız Aur(elius) filanca ve Aur(elius) Euporistos ve çocuklarından olacaklar için yaptırdım. Bir başkasına (buraya) gömülme iznim yoktur. Hephaistas’a kutsal caza olarak 1000 denarius ödeyecek, (cürümü) ihbar eden ise üçte bir pay alacaktır.”

Kaptan Eudemos’un Lahdi olarak adlandırılan lahit, girişin hemen karşısında ve kuzey duvara yakın konumlanmıştır. Bu lahdinüzerinde bir gemi kabartması yer almaktadır. Yelkensiz, direksiz ve küreksiz olan geminin kıç bordosu üzerinde bir Aphrodite kabartması yer almaktadır. Cephede tam ortada tabula ansata içinde 10 satırlık bir Yunanca yazıt bulunmaktadır.

“Ben Eudemos kaptanlık yaptığım için bilirim dalgalar arasından bir Pontos’dan öbür Pontos’a (geçen) yolu, Palas (Athena’nın) keşfi. Bitinya’lıların ken(ti kal(kedo)n bütün halkı ile beraber (benim vatandaşlık sahibi olmamı?) kararlaştırdı. Talihli (vatanım beni layık görüp) makamlar (ile vazifelendirdi), (Likya) ulu(su da aynı şekilde davrandı; ve üye idim) ihtiyarlar meclisinde.

Kader (…)

Eğer (bir kimse izin almadan gömerse buraya) bir başkasını (Fiskus’a ceza olarak şu kadar) al(tın Dinar) ödeyecek.”

Tabula ansata’nın sağ tarafında da dört satırlık başka bir yazıt bulunmaktadır:

“Son limana girdi demirledi gemi, çıkmamak üzere çünkü ne rüzgardan be de gün ışığından medet var artık; ışık taşıyan şafağı terk ettikten sonra Kaptan Eudemos oraya gömüldü gün misali kısa ömürlü gemisi, kırılmış bir dalga gibi…”

Olympos Kazısı