Yaman Dede Camii
Panagia Kilisesi, Panaya Kilisesi, Talas Yeni Cami olarak da bilinir.
- Tür: Cami, Kilise
- Tema: Camiye Çevrilen Kiliseler
- Kültür: Karamanlı, Ortodoks, Rum
- Yüzyıl: 19. yy
- Bölge: Türkiye, İç Anadolu Bölgesi, Kayseri, Talas
- Durum: Erişilebilir
Kayseri’nin Talas ilçesi, Tablakaya Mahallesi’nde Karabey Sokak üzerinde bulunan Rum Panaya Kilisesi, 1886 yılında II. Abdülhamid döneminde Metropolit İonnis tarafından inşa edilmiştir. 2006 yılında kilisenin harap durumda bulunan kitabesinde şu ifadeler okunmuştur:
“Panaya Kapusu zirâsaldır, yapusu şehr-i Mayıs birinde, Şevketlü Sultan Hamid ve efra Metropolit İonnis devrinde Aopststha 1886.” Kitabenin Türkçe yazılmış olması, kilisenin Karamanlılara ait olduğunu göstermektedir.
Kare planlı ve tek kubbeli olarak inşa edilen yapı, üstün taş işçiliğiyle dikkat çekmekte, yüksek konumu sayesinde ise uzak mesafelerden dahi görülebilmektedir.
Kayserili Rumların mübadele ile Talas’tan ayrılmasının ardından mülkiyet devri yapılarak 1925 yılında camiye dönüştürülmüş ve ibadete açılmıştır. Orijinalinde haçvari plan şemasına sahip olan yapıya, güney cephesine mihrap ve minber eklenerek cami işlevi kazandırılmıştır. Bu dönüşümden sonra Yaman Dede Camii adını alan yapı, teras kısmının altında tonoz biçiminde düzenlenmiş dükkânlara sahiptir. Günümüzde söz konusu dükkânlar kültürel amaçlarla kullanılmaktadır.
✶ Kaynaklar
Alıntı: “Yaman Dede Camii”, Kültür Envanteri, 12 Ekim 2025, https://kulturenvanteri.com/yer/?p=3357.