ROMA’NIN SINIR GARNİZONU ZERZEVAN KALESİ

MÖ 880 – MS 639

Zerzevan Kalesi Diyarbakır ili, Çınar İlçesi, Diyarbakır-Mardin karayolu üzerinde yer almaktadır. Roma’nın sınır garnizonu olan Zerzevan Kalesi’nin tarihi 3 bin yıl öncesine, Asur Dönemi’ne (MÖ 882-611) kadar gitmektedir. Pers Dönemi’nde de (MÖ 550-331) Kral Yolu üzerinde bulunan yerleşim alanı yol güvenliğinin sağlanması amacıyla kullanılmıştır. Buluntular, alanın Parth (MÖ 140-85), Geç Hellenistik ve Erken Roma Dönemleri’nde MÖ 2. yüzyıldan MS 3. yüzyıla kadar kullanıldığını işaret etmektedir. Roma Dönemi’nde MS 3. yüzyılda Severuslar Dönemi’nde (MS 198-235) asıl askeri yerleşim inşa edilmiştir. Yerleşimin surları ve yapıları Anastasius I (MS 491-518) dönemlerinde onarılarak, bazı yapılar ise yeniden inşa edilerek mevcut son haline getirilmiştir. 639 yılında İslam ordularının fethine kadar yerleşim kesintisiz kullanılmıştır. Dünyanın en iyi korunmuş askeri yerleşimlerinden biri olarak bulunan Mithras Kutsal Alanı bulunmaktadır. Bu Mithras Kutsal Alanı, askeri yerleşim içinde yer almaktadır. Askeri yerleşim 1200 metre uzunluğunda, 15 metre yüksekliğinde bir surla çevrili olup, kule, karargah binası, gözetleme ve savunma kulesi gibi büyük yapılar, 21 metre yükseklikte sarnıçlar, yeraltı kilisesi, yeraltı yapısı ve Mithras tapınağı gibi konutlar dikkat çekmektedir. Kuzeyinde ise cadde-sokaklar, villalar, sarnıçlar, kaya sığınakları ve su yolları izlenmektedir.

Zerzevan Kalesi hem Zerzevan Kalesi hem de Mithras Kutsal Alanı, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne dahil edilmiştir. Zerzevan Kalesi kazı ve restorasyon çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Dicle Üniversitesi’nin iş birliği ile Prof. Dr. Aytaç COŞKUN’un başkanlığında 2014 yılında başlatılmıştır ve halen devam etmektedir.

✶ Medya
• 🔎