Mecidiye Çeşme-i Âlîsi, Bursa
Çinili Çeşme olarak da bilinir.
- Tür: Çeşme
- Tema: Kaybolan Kültür Varlıkları, Yeniden İhya Edilen Yapılar
- Kültür: Osmanlı
- Yüzyıl: 20. yy
- Bölge: Türkiye, Marmara Bölgesi, Bursa, Osmangazi
- Durum: Erişilebilir
Ulucami’nin güney-batı köşesinde bulunan, üstü çatılı, dört yüzlü çeşme Sultan II. Abdülhamid tarafından 1905 yılında yaptırılmıştır. Çok güzel Kütahya çinileriyle yaptırılmış olan çeşme, 1960 yılında kaldırılmış ve çinileri Bursa Müzesi’ne teslim edilmiştir. Ancak 1994 yılında Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından aynı yerde, aslına uygun olarak yeniden yapılmıştır. İkinci yapılışında kitabesine Vali Ahmed Münir Paşa tarafından yaptırıldığı yazılmıştır.
Doğu cephesinde, ayna tamamen mermer olup, yalağı olmadığı gibi, kitabe yerinde çeşme içine girmek için bir ahşap kapak vardır. Diğer üç cephede, yalaklar, iki mermer ayak üzerine oturmaktadır. Yalakların arası, cepheleri kabartma motifli, köşeleri, yuvarlak çubuklu, beyaz mermerlerle kaplanmıştır.
Yalaklar, çatlaklı ve bazı yerleri yapıştırmalıdır. Bu nedenle orijinal olduğu tahmin olunmaktadır. Ayna taşının etrafı kenarlarda su şeklinde, ortada motifli Kütahya çinisi ile kaplıdır. Köşeler pembe ve beyaz mermerlerin münavebeli olarak üst üste konmuş ve mermer sütun pembe başlıkla bitmiştir. Her bir sütunun üzerine adeta çatıyı taşıyan iki adet ahşap, köşesi yuvarlak payanda oturtulmuştur. Çeşmenin alnında, güney ve kuzeye bakan cephelerinde farklı iki çini tabak ve ortada yapraklarla bezenmiş taç içinde padişah tuğrası vardır. Ahşap ayaklar üzerine oturan çatının tavanı, kare şekli verilen çıtalarla süslenmiş ve üstü bakır ile kaplanmıştır. (Kaynak: Bursa Çeşmeleri – Ebru Çetinkaya)
Yapının üzerindeki bordürlerde yer alan çinilerin bazıları eski çeşmenin parçalarıdır. Kuzey ve güney cephelerindeki alınlıklarda, tuğra şeklinde “Muhammedün rasulullah sallallâhu aleyhi ve sellem” yazılıdır. Çeşmenin yeni kitabesinde şöyle yazmaktadır;
Ve ce’alnâ mine’l-mâi külli şeyin hayy – Biz her canlı şeyi sudan yarattık
Hüdâvendigâr valisi Ahmed Münir Paşa tarafından
İnşâ idilmiş olub bursa belediyesi tarafından
Yeniden yaptırılmıştır. İlk inşâsı 1321 hicri – İkinci inşâsı 1994