Burmalı Cami, Selanik

Burmalı Câmi olarak bilinen eser, Selânik’te kendi adıyla anılan mahallede, Vardar Kapısı’nda (günümüzde Egnatia Caddesi, No:4) yer alıyordu. 1784 târihli bir belgeye göre câmiyi yaptıran kişi, Sultan Murad’ın tarakçısı oğlu Hacı Ali’dir. Vakıflar Genel Müdürlüğü arşivinde ise Burmalı Câmi – Hüsrev Kethüdâ Câmii adıyla vakıf kaydı bulunmaktadır (VGMA 179-276 2185). E. H. Ayverdi de câminin, Hüsrev Kethüdâ Câmii olarak kaydedildiğini bildirir. Eski fotoğraflardan, câminin kare planlı, almaşık duvar örgüsüne sahip, kirpi saçaklı, kiremitle örtülü tek kubbeli olduğu görülmektedir. Bu özellikleriyle tipik bir 15. yüzyıl câmisi olduğu anlaşılan eserin Aziz Kiriaki Kilisesi’nden dönüştürüldüğü iddiaları asılsızdır. Selânik Müftüsü Ahmed bin Ali’nin 22 Eylül 1914’te Dâhiliye Nezâreti’ne gönderdiği, Yunan hükûmetinin Hristiyan halkı silahlandırıp Müslümanların idaresinde olması gereken mektep, medrese ve vakıfhâneleri zorla işgal etesini konu alan raporunda, Burmalı Câmii’nin eskiden kilise olmamasına rağmen, Atina Muâhedenâmesi’ne aykırı olduğu hâlde bir bakkalın ifadesiyle el konulup kiliseye çevrildiğini bildirmektedir. 1917’deki büyük yangında tahrip olmamasına rağmen yıktırılıp yerine otel yapılmıştır.^[1]

Kaynak:

[1] Yılmaz, M. E. (2023). Kiliseye Çevrilen Türk Eserleri (pp. 1292-1295). YTB Yayınları. | Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (ytb.gov.tr)

[2] 10. Burmalı Camii | Minareler Şehri Selanik. İSTED