Çavuşoğlu Konağı, Niksar
- Tür: Yalı, Köşk, Konak
- Kültür: Osmanlı
- Yüzyıl: 19. yy
- Bölge: Türkiye, Karadeniz Bölgesi, Tokat, Niksar
- Durum: Erişilebilir
Bina güneye doğru meyilli bir arazi üzerine kare biçiminde zemin, ara ve birinci kat olarak inşa edilmiş olup, güney cephesi evin ana yönünü teşkil etmekte ve güney yönü, avluya; diğer yönler bahçeye bakmaktadır. Yapıyı örten kırma çatı, alaturka kiremit ile kaplı olup, süslemesi bulunan saçak altları düz ahşap ile kaplanmıştır.
Eser, Hacı Mehmet Arif Çavuşoğlu tarafından 19. yüzyılın son çeyreğinde inşa ettirilen yapının ahşap işçiliği Ermeni asıllı Birdesko ustaya, taş işçiliğini Rum asıllı bir ustaya yaptırılmıştır. Plan bakımından asli özeliklerini koruyan eser, değişik zamanlarda küçük onarımlar geçirmiştir.
Binanın inşasında ahşap, taş, kerpiç, alçı ve metal malzeme kullanılmıştır. Yapı iskeleti, ahşap direk ve kirişlerden; duvarlar ise su basman seviyesine kadar taş örgü, üzeri ahşap çatkı arası kerpiç doldurularak yapılmış ve kireç sıva ile kaplanmıştır.
Süsleme özellikleri açısından oldukça zengin olan eserin, tezyinatında ahşap, alçı ve demir malzeme kullanılmıştır. Evin güney cephe ana giriş kapı kanadında iki dikey bir yatay üç pano mevcut olup, baklava diliminin üzerinde yer alan el şeklinde kapı tokmağını dikdörtgen kabartma, dikdörtgen kabartmayı da kapı kanadı üstünde yer alan dikdörtgen pano çevrelemektedir.[1]
—–
1 Müslüm Aydın, Niksar Konakları, Yüksek Lisans Tezi, 2017.