Höyük, Şereflikoçhisar’ın 13 kilometre, kuzeyinde, Değirmenyolu Köyü içindedir. Höyük üst çapı 75 metre, yüksekliği 38 metredir. Höyük boyutlarıyla İç Anadolu’nun en büyük höyüklerinden birisi durumundadır. Köyde buradan çıkarılmış bir lahit bulunmaktadır. Höyük yüzeyinde yapılan araştırmalarda Eski Tunç Çağı ve MÖ II. Bine ait seramik parçalarına rastlanılmıştır. Yapılan kazı çalışmaları sonucunda Bizans dönemine ait renkli taşlardan döşenmiş ve yaklaşık 70 metrekare genişliğinde mozaikli bir tabana ve ancak 25 – 35 santimetresi korunabilmiş duvarlara rastlanılmıştır. Mozaikli alan, üç sıra bordür ve ortada ana sahneden oluşmaktadır. Bordürlerde geometrik desenler, ağaçlar ve çeşitli bitki motifleri, ana sahnede ise kuşlar ve otlayan hayvanlar resmedilmiştir. Ana sahnenin tam ortasında asma yapraklarından bir bordürle çevrilmiş madalyon ortasında 16 satırdan oluşan Grekçe bir yazıt mevcuttur. Yazıt Parnassos kenti tarihi boyunca bulunmuş, ilk tarih içeren yazıt olması nedeni ile çok önemlidir. Yazıtta “bu yapıt tanrının çok sevdiği ve çok kutsal piskopos Eustathios tarafından inşa ettirildi, çok dindar kilise hizmetçisi olarak, çok dindar kilisenin okuyucusu ve mali işlerinin sorumlusu Longinus yapıtı üzerine aldığında dört yüz doksan dördüncü sene ve on beşinci vergi döneminde Emmanuel” yazmaktadır. Yine yazıttan öğrendiğimize göre mozaikli alanın bulunduğu mimari yapı bir kilisedir ve Eutathios tarafından MS 469 – 470 yıllarında yaptırılmıştır. Longinus adındaki Parnassoslu kişi ise kilisenin mali işlerinden sorumludur. Parnassos tarihi için şimdilik ilk olan bu yazıt, daha önce arkeolojik olarak araştırılmamış kentin geçmişi için bize önemli bilgiler vermektedir. Yazıta göre, MS 469-470 yıllarında inşa edilmiştir. Bu dönem, Bizans imparatoru I. Leon’un (457-474) hükümdarlık dönemine denk gelmektedir. Aynı zamanda bu dönem, Bizans mimarisinde intikal-geçiş dönemi (395-527) olarak adlandırılmaktadır. David french 1981 yılında basılan kitabında bu bölgede parnassos isimli kentten bahsetmiştir. 2010-2011 yıllarında anadolu medeniyetleri müzesi başkanlığında kurtarma kazıları yapılmıştır.1

  1. Koç Üniversitesi Dijital Koleksiyonu, Kale Höyük (Parlasan- Parnassos) ↩︎