İlyaszade Çeşmesi, Çeşme

İnönü Mahallesi’nde 2009. Sokak ile 2032. Sokak’ın birleşiminde, meydanlık alanda bulunan
çeşme, 255 ada 12 parselde ve 17 m2 tapu alanına sahiptir. Hâfız İlyaszâde Seyyid Mehmed Ali Nejad tarafından h.1245 (1829/1830) yılında yaptırılmıştır. Çeşmenin bulunduğu sokakların önceki ismi Maraş Sokağı ve Uzun Sokağı’dır.

Meydanda, anıtsal bir görünüme sahip olup kesme taştan yapılmış, kenarları yuvarlatılmıştır. Kare planlı ve dört cepheli olan çeşmenin her cephesi kemerli yapıda ve kemer altlarında çeşme ile yalağı bulunmaktadır. Öte yandan yuvarlatılmış her köşesinde de çeşme vardır. Çeşme kemerleri de işlemeli yapıdadır. Her yönünde mermer kitabesi bulunmaktadır. Çeşmenin 2009. Sokak’a bakan kitabesinden saat yönüne doğru sıralamasında;

birinci kitabede (1)“Nâm-ı Îzed girince yoluna bu âb-ı bâb / Çağladı çaylar misâli teşnegânın ferhati/ Avçıların avniyle buldu târihi Ahmed Reşid / Çeşme buldu bu sebilden mâ u behceti / Ali Vehbi.”,

ikinci kitabede (2)“Bî-bedel yapdı mu‘allâ çeşme-i şâdırvan / Mihr ü mâh olsa sezâdır sim tas şerbeti / Lezzetine leb teşne olur âb-ı hayât / Nûş iden kesb eyler elbet âfiyetle sıhhati.”

üçüncü kitabede (3)“Hâfız İlyaszâde Seyyid Mehmed Ali Nejad / Rûh-ı pâk-ı vâlideynin kıldı şâdan himmeti / Menba‘-ı mâ-i mürüvvet menheli’l-adni’l-himem / Eyleyüb atşânı erva âb-ı cûy-ı cevdeti.”,

dördüncü kitabede (4)“Habbezâ bir zât-ı mehâmid pîşe revhi’s-sim / Çeşmem her münîrveş çeşmedendir tali‘a / Mısr-ı ma‘mûr validesi destur-ı İskender vefat / Mahdûmu İbrahim Paşa’nın kethüdâsı hasreti.”

yazmaktadır. Ayrıca çeşmenin yuvarlatılmış kenarında diğer kitabelerden daha yüksekte ve madalyon misali asılmış kitabesinde de (5)“Maşaallah / Fetebârekallah / Aynen yeşrib biha ibâdullah / Sene 1245.” yazmaktadır. Çeşme kitabe bakımından oldukça zengin durumdadır. Her kitabe bir olay hakkında bilgi vermektedir. Çeşme yakın zamanda restorasyon geçirmiş olmasına rağmen bazı yerlerine yazılar yazılmış durumdadır. Ayrıca genel alışkanlık olan, çeşmeleri çöplük olarak kullanma huyu bu çeşmede de kendini göstermektedir. Günümüzde akmayan çeşmenin, kendi tapu alanı içinde korumaya alınması ve bu alanın tecavüzlere karşı sahiplenilmesi gerekmektedir.