Yerebatan Sarnıcı

Yerebatan Sarnıcı

Bazilika Sarnıcı
Yerebatan Sarnıcı iç kısım
Genel bilgiler
Tür	Sarnıç
Mimari tarz	Doğu Roma
Konum	İstanbul, Türkiye
Koordinatlar	41°00′30″K 28°58′41″D / 41.00833°K 28.97806°D / 41.00833; 28.97806
Başlama	6. yüzyıl
Yükseklik	9 m
Ölçüler
Genişlik	70 m
Teknik ayrıntılar
Zemin alanı	9.800 m2
Resmî site
yerebatan.com

Yerebatan Sarnıcı (Bizans Yunancası: βασιλική κινστέρνή; Latince: Basilica Cisterna)^[1] İmparator loustinianos (527-565)^[2] döneminde İstanbul'da şehrin su ihtiyacını karşılamak üzere 526-527 senelerinde yaptırılmış kapalı su sarnıcıdır.

Ayasofya'nın güneybatısında, Soğukçeşme Sokağı'nda bulunmaktadır. Suyun içinden yükselen pek çok mermer sütun nedeniyle halk arasında Yerebatan Sarayı olarak isimlendirilmektedir. Sarnıcın üzerinde daha önce bir bazilika bulunmasından ötürü, Bazilika Sarnıcı olarak da adlandırılır.^[3]

Bizans imparatoru I. Justinianus tarafından yaptırılan sarnıç, şehrin birinci ve ikinci tepeleri arasındaki bölgelerin su ihtiyacını karşılayan Hadrianus su yollarına bağlandı. İstanbul'un Osmanlılar tarafından fethinden sonra Sarayburnu ve Bahçe Kapısı civarına su dağıtım merkezi olarak hizmet sundu; Osmanlılar'ın şehirde kendi su tesislerini kurmasından ve Bizans dönemine ait eski suyollarının tamiri ardından sarnıcın su dağıtım merkezi olma işlevi kısmen değiştirilmiştir. İsmi saraya, sadrazamın ahırlarına, caddeye ve mahalleye verildi. Üzerinde oluşan mahalle ve Cağaloğlu’nu Divanyolu ve Ayasofya Meydanı’na bağlayan Yerebatan Caddesi ile varlığını ve önemini sürdürmeye devam etti. Merkezinde bulunduğu mahalleyi temsil eden fiziksel bir yapı ve simge haline geldi.^[4]

Günümüzde müze ve etkinlik mekanı olarak kullanılır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraklerinden Kültür A.Ş. tarafından işletilmektedir.

1. ^ Jacques Paul Migne. (1866) Patrologiae Cursus Completus - Georgii Codini opera omnia 14 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Yunanca ve Latince) ss. 715-716.
2. ^ Han, Ayhan (30 Aralık 2019). "Osmanlı Döneminde Yerebatan Sarnıcı ve Mahallesi". Istanbul Research Institute (İngilizce). 1 (1): 81-99. doi:10.53979/yillik.2019.5. ISSN 2687-5691. 
3. ^ "Yerebatan Sarnıcı". Yerebatan Sarnıcı. 24 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2020. 
4. ^ Han, Ayhan (27 Aralık 2019). "Osmanlı Döneminde Yerebatan Sarnıcı ve Mahallesi". YILLIK: Annual of Istanbul Studies. 1 (1): 81-99. doi:10.53979/yillik.2019.5. ISSN 2687-5012.