Birlik Hamamı

Birlik Hamamı, diğer adıyla Kümbet Hamamı, günümüze yalnızca toprak seviyesinde bazı duvar kalıntıları ulaşabilmiş küçük bir mahalle hamamıdır. Yapım tarihi ve banisi bilinmeyen bu yapı, 1996 yılında belediyenin çevre düzenlemesi sırasında tamamen yıkılmıştır. Eyvansız ve iki halvetli plana sahip olan hamamda, soğukluk bölümü sivri tonozla, halvetler ise kubbeyle örtülmüştü; geçişlerde tromp kullanımı dikkat çekerdi. Günümüzde yalnızca soğukluğa ait birkaç mimari iz, zemin döşemesi parçaları ve duvar kalıntıları üzerinden yapının genel yerleşimi ve mimarisi hakkında sınırlı çıkarımlar yapılabilmektedir.

Günümüzde “Birlik Hamamı” olarak bilinen bu yapı, eğer 1193 yılında Selçuklu veziri Hoca Hasan tarafından inşa ettirilen cami, medrese ve hamamdan oluşan külliyeye aitse, bu durumda hamam da Hoca Hasan Hamamı olarak anılmalı ve bir Selçuklu eseri olarak değerlendirilmelidir. Bu görüş, yapının konumu ve mimari özellikleriyle Hoca Hasan Külliyesi’yle örtüşmesi temelinde öne sürülmektedir. Ancak, yapıya ait kitabe veya vakfiye günümüze ulaşmadığı için bu bağlantı henüz kesinlik kazanmamıştır. Yine de bu ihtimal doğruysa, söz konusu hamam Anadolu’daki en erken Türk-İslam hamam yapılarından biri olma özelliği taşımaktadır.