Hilmi Paşa Mescidi

Hilmi Paşa Mescidi, kesin inşa tarihi bilinmeyen, fakat Bedesten yapısının bir bölümüne sonradan eklenerek oluşturulmuş mütevazı bir ibadet mekânıdır. Bedesten’in II. Bayezid devrinde inşa edilmiş olması, mescidin de en erken 16. yüzyıldan sonra ortaya çıktığını düşündürmektedir. Yapı, güney-kuzey doğrultusunda uzanan dikdörtgen planlıdır; iç ölçüleri 12,20 x 7,65 metre olup, üst örtü dört ahşap direkle taşınmaktadır. Dıştan kiremit kaplı eğimli çatıya sahip olan yapının içi ahşap ters tavanla kaplanmıştır.

Giriş kapısı basık kemerli olup nispeten özgün durumunu korumaktadır. Girişin yanındaki camekânlı küçük bir davlumbaz ve sola dönen ahşap merdiven, minber-minare olarak kullanılan üst yapıya çıkışı sağlar. Mihrab ve minberin sonradan mermer malzeme ile yenilenmiş olması, geç dönem müdahalelerine işaret eder. Batı cephesinde üç, kuzeyde ise iki pencere yer alır; girişin üzerindekiler düz ve küçük, diğerleri ise mazgal tipindedir. Mahfil, kürsü ve son cemaat yeri bulunmamaktadır.

Yapının orijinal kitabesi mevcut değildir. İç mekânda, camlı çerçevede yer alan H. 1287 / M. 1870–71 tarihli manzum metin, Hilmi Paşa tarafından tamir ve ihya edildiğini belirtmektedir. Ancak bu metnin gerçekten mescide ait olup olmadığı şüphelidir. Nitekim Kayserili müellif Ahmed Nazif Efendi, Mir’ât-ı Kayseriyye adlı eserinde bu kitabenin aslen Hükümet Dâiresi Camii’ne ait olduğunu ifade eder.