Kayseri’nin şehir merkezinde, Cumhuriyet Meydanı’nda yer alan Saat Kulesi, Kayseri Mutasarrıfı Haydar Bey’in girişimiyle 1906 yılında inşa edilmiştir. Yapının mimarı olarak Tavlusunlu Salih Usta kayıtlarda geçmektedir. Kesme taştan inşa edilen kule; sekizgen gövdesi, şerefe benzeri balkon kısmı ve üzerindeki saat kadranlarıyla dikkat çeker. Tepesinde yer alan çan, saatin vurma sistemine bağlı olarak çalışmakta ve meydandaki zaman algısının kamusal bir düzene kavuşmasını sağlamaktaydı.

Saat Kulesi’nin hemen yanında yer alan muvakkithane ise saatlerin doğru ayarlanabilmesi için gözleme dayalı zaman ölçümlerinin yapıldığı küçük bir yapıdır. Osmanlı şehirlerinde, özellikle cami çevresinde kurulan bu yapılar, vakit namazlarının doğru zamanlarda kılınabilmesi için gerekliydi. Kayseri’deki muvakkithane de bu işlevi yerine getirmek üzere Saat Kulesi’yle birlikte projelendirilmiştir. Kitabesine göre 1906 yılında tamamlanan yapı, küçük boyutlu, dikdörtgen planlı ve tonoz örtülü bir mekândan oluşur. Taş işçiliğiyle öne çıkan yapının cephesinde klasik Osmanlı süsleme unsurları sade bir biçimde yer bulmuştur.

Kayseri Saat Kulesi, Sultan II. Abdülhamid’in saltanatı döneminde, imparatorluk genelinde inşa ettirilen saat kuleleri geleneğinin bir parçasıdır. Bu kuleler, Abdülhamid’in merkezi otoriteyi pekiştirme, zamanı denetim altına alma ve modern devlet anlayışını görünür kılma politikalarının taşradaki yansımaları olarak değerlendirilmektedir. Saat kulesi, şehir halkına zamanı bildirmekle kalmayıp, modernleşme sürecinde Osmanlı devletinin düzen ve idare anlayışını da temsil etmektedir.

Cumhuriyet döneminde ise bu yapı sadece muvakkithane olarak değil, aynı zamanda Millî Mücadele yıllarında Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin Kayseri Şubesi olarak da kullanılmıştır.

✶ Medya
Kayseri Saat Kulesi ve Muvakkithanesi • Burak Uruç • 2025 • 🔎

✶ İlişkili Yerler