Sa’diyye Dergâhı, Bursa

İslâm dünyasında kurulan ilk büyük tarikatlarin pîrleri Abdülkādir-i Geylânî ile Ahmed er-Rifâî’nin çağdaşı olan Sa‘deddin el-Cebâvî’ye nisbet edilen Sa‘diyye tarikatine ait, Üftâde aralığı başında, Darü’l Kurra’nın karşısında bulunan ahşap tekkedir.

İki katlı ahşaptan inşa edilmiş ve süslü bir tevhidhânesi bulunan tekke, kız biçki-dikiş okulu olarak kullanıldığı sırada, 1970’li yıllarda çıkan yangın nedeniyle günümüze ulaşamamış, restorasyon sonrası tek katlı temsili bir bina inşa edilmiştir. Zincirî Ali Efendi’nin kurduğu zamanlarda Halvetî tekkesi olarak kullanılan bina, sonradan Sa’dî tekkesine dönüşmüştür. (Kaynak: Sa‘dîlik ve Sa‘diyye Kültürünün Bursa’daki Temsilcileri – Abdurrezzak Tek)

Tekkenin aralık içinde bir kapısı üstünde bulunan kitabesi bu tekkenin 1847’de yapıldığını bildirmektedir. Kavaklı caddesine açılan ikinci kapısı karşısındaki evde bir mezar var, çok güzel işlemeli olan bu mezar taşında sadece 931 hicri tarihi okunuyor, isim yeri kırıktır. Tekkenin içinde de eski mezarlar vardır. Tekkenin kapısı üstünde mermer taşa talik harflerle yazılmış, şairi Zîver olan kitabenin metni şöyledir:

Kutb-i âlem hazreti Abdülmecid Han-i huda – eylemiş feyzi kerametle şeh-sahib zaman

Hâk-i payin kesb-i hal-ü – vecde cevherveş alub – nuş iderler ma’şevkile güruh-i sa’diyan

Mürşid-i sa’diyye yani şeyh Ali efendi kim – eyledi akdem bu cayi neşr-i irşada mekân

Cezbe-i aşk ile mecnun-i İlâhi olduğun – şöhret zenciri ile eyledi dehre ayan – Eyleyüb hısnı Bursa’da keramet âşikâr

Yaptı bu dergâhı ol şâhenşeh-i kudret nişan – Rub’ı meskûn ola çar evtad o kutb-u şevkete – gavs-ı âzam yaveri olsun o şahın her zaman

Söyledi Zîver kulu bu cevherin tarihini – kıldı inşa tekye-i sa’diyeyi şâh-ı cihan Fî gurre-i Muharremil-haram sene 1263 – M.1847 – Ketebehu Cemâleddin (Kaynak: Bursa ve Anıtları – Kazım Baykal)

✶ İlişkili Yerler

Sa’diyye Dergâhı Haziresi

Hazire-Mezarlık

Abdurrahman Bistâmî Kabri

Hazire-Mezarlık, Kabir