Sızır Celi Dede Türbesi
- Tür: Türbe
- Kültür: Osmanlı
- Yüzyıl: 16. yy
- Bölge: Türkiye, İç Anadolu Bölgesi, Sivas, Gemerek
- Durum: Erişilebilir
Bugünkü Sızır kasabası, 16. yüzyılda başlayan Celali isyanlarının yaşandığı önemli merkezlerden biridir.
“Celi Dede” ise, büyük olasılıkla 16. yüzyılda Sızır bölgesinde yaşamış, bir Türkmen aşiretine manevi önderlik etmiş bir derviş veya şahsiyettir. Ona “Celi” denmesinin nedeni, kerametlerinin “aşikâr” olması veya toplum içindeki etkisinin “belirgin” olması olabilir. “Celali” isyanlarına katılmış veya bu isyanların fikri altyapısını oluşturan derviş zincirinin bir parçası olabilir. Hatta “Celi Dede”, “Celali” geleneğinin yerel bir temsilcisi olduğu için bu isimle anılıyor olabilir.
Köyden edindiğim bilgilere göre, mezarı birileri tarafından açılmış ve içinde kemikler bulunmuş; ancak ölünün kafatası yokmuş. Eskiden bu türbenin yanında bir yapı daha varmış. Daha önceleri buralarda kitaplar bulunduğu söyleniyor, ancak bu kitaplar zaman içinde kaybolmuş. Ancak bu bilgilerin ne kadar doğru olduğu bilinmiyor. Celi Dede Türbesi, yakınındaki Ali Dağı’nda yer alan Ali Dede Türbesi ile ilişkilidir.
Türbe, Kalebaşı Mahallesi’nde yer almaktadır. Sızır’ın, Roma İmparatorluğu döneminden burada bir kale bulunduğu düşünülmektedir.”